Servet-i Fünun Hikâye ve Romanı

Servet-i Fünun Hikâye ve Romanı




• Roman, Türk edebiyatında yepyeni bir edebi tür diye


karşılanmış, onun, eski ve manzum Doğu öykülerinin


yerini aldığı fark edilmemiştir. Bu nedenle, önce çeviri


eserlerle başlayan Avrupai Türk romanı, kısa zamanda


telif eserlerin yazılmasını özendirecek bir ilgi görmüştür


• Servet-i Fünun romancıları arasında ilk öğrenimlerinden


beri, Avrupa dillerini ve edebiyatlarını öğrenmiş bulunanlar


vardı. Bunlar, roman zevkini doğrudan doğruya


Batı edebiyatından yine Batı etkisi altında gelişen


Tanzimat romanından almış bulunuyorlardı. Yeni romancılar,


eski Türk edebiyatına zevk, şekil ve edebi anlayış


bakımından bağlı bulunmadıkları için, Türkiye’de


Avrupai roman ve öykünün gelişmesi yolunda tam bir


cesaretle ve geriye bakmadan çalışabilmişlerdir.


• Tanzimat’ın hikâye ve romanı, Fransız romantiklerini


biraz da realistleri örnek almıştı. Servet-i Fünun romancıları


ise genel olarak realist ve natüralist Fransız edebiyatıyla,


yine Fransa’da bir psikolojik roman çığırı açan


yazarları örnek aldılar.


• Batı’ya dönüşün kuvvetli oluşu nedeniyle, Servet-i


Fünun romanının yalnız kurgusu değişmemiş, romancılar


hayatı ve bulundukları sosyal hayattan bazı güçlü


tipleri ve sahneleri işlemişlerdir. Halit Ziya Uşaklıgil’in


Mai ve Siyah romanındaki Ahmet Cemil tipi, Aşk-ı


Memnu’daki Firdevs Hanım, Nihâl ve Bihter, o devir İstanbul’unda


yaşamışlardı.


• Servet-i Fünun’un küçük öyküsü daha çok, Samipaşazade


Sezai’nin devamı durumundadır. Küçük öykünün


yazarlar ve okuyanlar arasında gördüğü ilgi, Servet-


i Fünundan sonra da yeni birtakım küçük öykücülerin


yetişmesini sağlamıştır.

*