Danimarka Edebiyatı

Danimarka Edebiyatı



Dil :Danimarka ve İsveç dilleri Cermen dilinin şimal koluna girer ve Alman diline yakınlığı dolayısıyla bilhassa Anglo-Sakson şivesiyle tekevvün etmiştir. XVI. yüzyıldan beri de Danimarka ve Norveç'in yazı ve resmî dilidir. İsveç dili de bu dilin inkişafında âmil olmuştur. Bu sebepten İskan*dinavya milletleri, dillerinin yekdi gerilerine çok yakınlığı yüzünden hiç bir zorluğa uğramadan, anlaşabilecek durumdadırlar.












Edebiyat:










İlk çağlarda çok fakirdir. XVI. yüzyılda: Serö'nun Kafiyekroniği Niels (1500 yıllarında), Peter Saal'in (1506, öldü) Kafiye - Atalar sözleri, İncilin tercümesi (1550, ö.) Dinî şarkılar (bunlar Thomâsen tarafından toplanmıştır (1569 ö.). Ranch'in dinî dramları (1607 ö.).


XIIX. yüzyıla kadar Alman şiir örneklerine göre (Opitz) talimî şiirler: Yeni Danimarka şiirinin babası Arreboe (1637 ö.), Lirikçi Bording (1677 ö.) Pass (1708 ö.), Sorterup (1722 ö.) ve bilhassa Kingo (1723 ö.) kayda şayandır.


Millî edebiyatın mümessili L. Holberg (Danimarka tiyatrosunun yaratıcısıdır.) epik, lirik ve bilhassa dramatik formlarda seçkin bir satirdir. J. Ewald (1781) de yüksek bir kıymeti haizdir, güzide bir lirikçi ve aynı zamanda seçkin bir dramatikçidir.


Sonraları parlayanlar: Reenberg (1742 ö,) Satır Falsler (1752 ö.) ve lirikçi Tullin (1765) dir.


Seçkin vodvil şairleri-: J. Wessel (1783 ö.) ve Andr, Heiberg (1841 ö.)


Seçkin şairler : E. Strom (1794) ö.) Rahbeck (1830 ö.) ve C. Frimann (1829 ö.)


Dramatikçiler : E. Falsen (1808 ö.), Th. Thaarup (1821 ö.).


Danimarka edebiyatı Janes Baggesen (1826) ile yüksek bir sıçrama yaptı. Komik Epos ve neşeli şarkılarıyla Oehlenschlâger (1850 ö.) mümtaz, bir yer işgal eder. Dramatik ve epik eserlerinde eski milli şimal Poesie sini tekrarlar ve onu yaşatmak ister.


Eserleriyle önemli bir yer tutanlar : Lirik, epik ve dramatik şiirleriyle Ingemann (1862 ö.), Lirikçi Grundvig (1860 ö.), Dramatikçi Ludw-Heiberg (1860, Vodvilin baş mümessili), Paul Möller (1830 ö.), Schack v. Steffeldi (1826 ö.).


Genç şair jenerasyonun önemli şahısları da :


Dramatikçi Ch. Bredhal (1860 ö.), H. Herz.


Roman ve hikâye şairi H. C. Andersen.


Şairler : Ch. Wintrıer (1876 ö.), L. Bödtcher (1874 ö.), Paludan - Müller (1875 ö. «Adam Homo» nun müellifi.), Kaalund, Drachmann.


Novelistler : St. Blicher (1848 ö.), Madam Gyllembourge (1856 ö.), Goldschmidt, St. Hermidad (W. Thisted), Bergsöe ve Brosböll.

*