Yeni Ermeni Edebiyatı

Yeni Ermeni Edebiyatı



Bu edebiyatın ikinci devresi XVIII. yüzyılın ortalarında başlamakta*dır. Bu sırada halk dilinin edebileşmesi için kuvvetli bir cereyan baş gös*termeğe başladı. Fransada tahsillerini bitirip İstanbul a dönen bazı genç*ler garp edebiyatını ve bunun yeniliklerini burada gazete, tercüme ve kendi eserleriyle yaymağa ve yeni nesli uyandırmağa çalıştılar ve bu suretle eski devirlerin muhafazakâr ruhuna nihayet verdiler. Bu cereyanın başında Krikor Odyan, Dr. Rusînyan ve Ageton bulunur. Bu sıralarda Kafkasyada yeni bir Ermeni edebiyatının temeli atıldı ve eski yazın ta*rihe karıştı. Bu suretle dil ve ifade bakımından batı veyahut Türkiye Erme*nileri edebiyatı ve diğeri de Doğu ve Kafkas Ermeni yazını olmak üzere iki ceryan meydana geldi. Türkiye yeni Ermeni edebiyatının merkezi son zamanlara kadar İstanbuldu. Ötedenberi Venedik, Viyana, Amerika, Mı*sır, Kudüs ve diğer memleketlerdeki edebiyat hayatı en ileri gelen edebî şahısların bu muhitte yaşamış ve faaliyet göstermeleri dolayısıyla Istan*bula bağlı kalmıştır. Türkiyedeki ilk Ermeni matbaacılığı 1576 yılında Atkar Tıbir tarafından tesis edilmiştir, Ermeni edebiyatının en önemli şahısları: Mıgırdiç Beşiktaşhyan, Bedros Turyan, Mıgırdiç Acemyan, T mas Terziyan, Rupen Vorperyan, Karekin Beşgöztüryan, Vahan Tekayan

Misak Mezarens ve Dr. Rupen Sevak, Arşak Çobanyan, Hirant Asadur Demircibaşyan, Mırmıryan, Diran Çırakyan, Hagop Oşegan, Baronyan Nişan Beşiktaşyan, Dırtad Balyan ile bayan Dusap, Asadur, Anayıs'dır.



Türk Yazının Ermeni Yazını Üzerine Etkisi Ermeni edebiyat tarihi hakkındaki yayımıyla önemli bir yer tutmuş Ermeni ediplerinden Arsak Çobanyan'ın 1906 da çıkan "Ermeni Aşıkları" adlı eserinde Türk yazının Ermeni yazını üzerinde derin ve çok kuvvetli izler bıraktığını gösteren bir çok örneklere rastlanır. Zaten yüzyıllarca bir azınlık olarak Türk dünyası içinde yaşamış olan bu kitlenin edebi*yatında, Türk edebiyatının müessir olacağı münakaşa götürmez bir hakikattir.

*