SERVET-İ FÜNUN DÖNEMİNDE BAĞIMSIZLAR
Tanzimat döneminde Ahmet Mithat'ın başlattığı "halk için
sanat" anlayışını, Servet-i Fünun döneminde sürdüren
bağımsız sanatçılar vardır. Bunlar, İstanbul halkının yaşam
özelliklerini ve düşüncelerini sade bir dille yansıtarak
geniş bir okuyucu kitlesine seslenmişlerdir. Bu yazarların
en önemlileri Hüseyin Rahmi (Gürpınar) ile Ahmet Rasim'dir.
HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR (1864-1944)
Servet-i Fünuncularla çağdaş olmasına karşın Ahmet Mithat
geleneğini sürdürerek "halk için sanat" anlayışıyla
yazdığı romanlarıyla tanınmıştır. Realizmin ve natüralizmin
etkileri görülen bu romanlarda eski İstanbul'un mahalle
yaşamı, insanların düşünceleri, inançları, düşünme biçimleri
kendi konuşma özellikleriyle yansıtılır. Boş inançlar,
asılsız söylentiler eleştirilir. Böylece, edebiyat vasıtasıyla
halkın eğitimi gerçekleştirilmek istenir. Yapıtlarını
konuşma diliyle ve yalın bir anlatımla yazmıştır.
Yapıtları: Şık, Şıpsevdi, Hakka Sığındık, Mürebbiye,
Kaynanam Nasıl Kudurdu?, Kuyruklu Yıldız Altında
Bir İzdivaç, Ben Deli miyim?, Gulyabani, Utanmaz
Adam (roman)...
***
AHMET RASİM (1865-1932)
Ramazanlarıyla, bayramlarıyla, sokak satıcılarıyla eski İstanbul
yaşamını anı ve fıkralarında işleyen Ahmet Rasim,
halkın kolayca okuyup zevk alacağı ürünler vermiştir.
Edebiyat aracılığıyla halkı eğitmeyi amaçlayan bir yazar
olarak Ahmet Mithat geleneğini sürdürür. Üçer beşer sözcüklü
kısa, hareketli, canlı cümleleriyle döneminin dil ve
anlatımından oldukça farklı özellikler gösterir.
Yapıtları: Çeşitli konularda yazılmış yüz kadar yapıtı vardır.
Şehir Mektupları, Eşkal-i Zaman, Gülüp Ağladıklarım
(fıkra); Gecelerim, Falaka (anı); İlk Büyük Muharrirlerden
Şinasi (monografi)...
***
ALİ EKREM BOLAYIR (1867-1937)
Namık Kemal’in oğlu. Sarayda 18 yıl mabeyn kâtipliği,
sonra Kudüs mutasarrıflığı; Beyrut ve Akdeniz Adaları valiliği,
üniversitede hocalık yaptı. Şair ve yazar olarak pek
etkili olamamıştır. Tevfik Fikret’le çatışmıştır. Hece ölçüsünü
ilk deneyenlerdendir; ama bunda da başarılı olamamıştır.
Servet-i Fünun dergisinde birçok şiiri ve yazısı yayımlanmıştır.
Sonraları Servet-i Fünun dergisine karşı
olan Musavver Malumat dergisinde yazmıştır. Yunan savaşı
(1897) sırasında yazdığı “Vasiyet” adlı şiiri ünlüdür.
***
SÜLEYMAN NAZİF (1869-1927)
Diyarbakır doğumlu. Tarihçi Sait Paşa’nın oğludur. Basra,
Kastamonu, Trabzon, Musul, Bağdat valiliklerinde bulundu.
Devlet görevinden ayrılarak yazarlığı seçti.
İstanbul’un işgali üzerine (1919) “Kara Bir Gün” başlıklı
yazıyı yazdı (Hadisat gazetesinde). Bunun üzerine işgal
güçlerince Malta’ya sürüldü. Süleyman Nazif’in, Osmanlı
düzyazı anlayışıyla yazdığı tarih, eleştiri, anı türünde yazıları
vardır. Şiirlerinde de Namık Kemal etkisi ve coşkusu
sezilir. Osmanlılığın tutucu bir taraftarıdır.
Gizli Figanlar, Batarya ile Ateş, Firak-ı Irak, Malta Geceleri…
yapıtlarından birkaçıdır.
***
CELÂL SÂHİR (1883-1935)
Annesi de şairdir. Küçük yaşta şiirler yazmaya başladı. İlk
şiiri Servet-i Fünun’da yayımlandı. Bundan sonra Sâhir
(büyücü) takma adını kullanarak, genellikle aşk şiirleri
yazdı.
Beyaz Gölgeler, Buhran gibi yapıtları vardır.
***
AHMET HİKMET MÜFTÜOĞLU (1870-1927)
Öykü ve roman yazarıdır. İlk ürünleri Servet-i Fünun dergisinde
yayımlanmıştır. 1908’den sonra yeni Lisan ve
Türkçülük akımlarını benimsemiş Türk Yurdu dergisinin ve
Türk Derneği’nin kurucuları arasında yer almıştır. Yazarlığı
Servet-i Fünun dönemi ve Milli Edebiyat döneminde
birbirinden farklı iki çizgide sürmüştür.
Haristan ve Gülistan, Çağlayanlar (öykü), Gönül Hanım
(roman) yapıtlarından birkaçıdır.
Blogda Aramak İçin TIKLAYINIZ
|
|
Servet-i Fünun Döneminde Bağımsızlar
*
Bu yazı tarih olarak: Pazartesi, Mayıs 25, 2009 eklenmiştir.Kategorisi Türkçe edebiyat konuları . Bu yazıya yapılacak yorumlardan haberdar olmak için feed. Bu yazıya yorum yazabilirsiniz. Kapsamlı ve ayrıntılı dokümanlar için TIKLAYINIZ