Young deneyi.

Young deneyi.

Young deneyi ışığın dalgasal özelliğini ortaya çıkaran ilk deneydir.Bu deneyi okul ortamında,kendimizde rahatlıkla yapabiliriz.Kalın bir kağıt alırız,iki jileti birleştirip kağtta iki yarık açarız.Ama bu yarıklar çok ince,düzgün ve de dar olmalıdır.Ayrıca yarıklar birbirine çok yakın olmalıdır.El fenerini kullanarak yarıkların üzerine kaynak görevi görecek şekilde üzerlerine tutarız. Oda karanlık olmalı. Yarıklardan geçen ışık bir diğer yüzeye düştüğünde siyah ve beyaz bantlar belirir. Bu görüntü ışığın dalga olduğunu ve girişim yaptığını kanıtlar. Bu deney uzun süre ışığın dalga olduğu kanısını kuvvetlendirmişti. Ta ki fotoelektrik olay ortaya çıkana kadar. O zaman Einstein ışığın bir parçacık gibi davrandığını ve foton adını verdiği enerji paketlerinden oluştuğunu iddia etti. Bugün biliyoruz ki, ışık hem dalgasal özellik gösterir hem parçacık özelliği. Yapacağımız deneye bağlı olarak bir veya diğer özellik ortaya çıkar.



Compton olayı ise, serbest elektronun gamma ışığı ile yaptığı elastik çarpışmadır. Gamma ışığı bildiğimiz ışık özelliği taşısa da enerjisi çok fazladır. Dolayısıyla görülmez ve hem göze hem de bedene zararlıdır. Çünkü çarptığı elektronları yörüngeden fırlatıp atomun yapısını bozabilir. Eğer çok sayıda gamma ışığına maruz kalırsak deri kanseri olabliriz. Ultravyole (mor ötesi) ışık dahi tehlikelidir, fakat gamma ışınları daha fazla tehlikelidir. Fotoelektrik olay aslında Compton olayının en zararsız halidir. Çünkü ışık lithium yüzeye çarpıp elektronlara enerji aktarır ve serbest hale geçen elektronlar ufak bir potansiyel farkı ile harekete geçip akım oluştururlar. Bu akım da bir devreyi kapatabilir.



Young deneyi ışığın dalgasal özelliğini gösterirken, Compton olayı ışığın parçacık özelliğini ortaya çıkarır.

*