Katı, Katı Karışımlarının Ayrılması

1) Katı Katı Karışımlarının Ayrılması:



a) Mıknatısla Ayırma: Demir, kobalt, nikel gibi maddeler mıknatıslanma özelliği gösterirler. Bu metallerden herhangi biri, diğer metallerle karışmış halde ise mıknatıs kullanarak ayrıştırma yapılabilir. Altın ve demir tozu karışımı bu yöntemle ayrıştırılabilir.

b) Özgül Kütle Farkı İle: İki katı, yoğunluklarının farklı olmasından yararlanılarak ayrılabilir. Bunun için karışım, yoğunluğu katılardan birininkinden küçük, diğerininkinden ise büyük bir sıvı içerisine koyulur. Sıvının katıları çözmemesi de gerekir. Yoğunluğu sıvının yoğunluğundan büyük olan katı madde sıvının dibinde çökerken; sıvıdan daha az yoğun olan katı madde ise sıvının üzerinde toplanır. Odun talaşı ile bakır talaşı karışımını bu yöntemle ayırabiliriz. Suya atıldığında karışımda bulunan bakır talaşı dibe çökerken, odun talaşı yüzeyde toplanacaktır. Odun talaşı su yüzeyinden alır ve ardından suyu süzersek bakır talaşını elde ederiz.

c) Çözünürlük Farkı İle: Karışımda bulunan katılardan biri suda çözünürken, diğeri çözünmüyorsa bu yöntem uygulanabilir. Örnek olarak tuz ve kum karışımını verebiliriz. Karışım suya atıldığında, tuz çözünürken kum çözünmez ve çöker. Çözelti süzülerek kum ayrılır. Ardından suyu buharlaştırarak tuzu elde ederiz.

d) Ayrımsal Kristalleştirme İle: Karışımda bulunan katıların ikisi de suda çözünüyorsa karışımı bu yöntemle ayırabiliriz. Ayrımsal kristalleştirme, katı maddeleri çözünürlük farklarından yararlanarak ayırma yöntemidir. Örneğin sodyum nitrat (NaNO3) ve potasyum nitrat (KNO3) katılarına doymuş olan bir çözeltiyi buharlaştırmaya bırakırsak ilk önce KNO3 çökecektir.

e) Erime Noktası Farkı İle: Karışımdaki iki katının erime noktalarının birbirine yakın olmaması gerekir. Önce eriyen maddenin, diğer katıyı çözmemesi de gereklidir. Bu yüzden kullanım alanı az olan bir yöntemdir. Örnek olarak parafin ve kum karışımını verebiliriz. Karışımı ısıttığımızda parafin erir ve sıvı-katı karışımı elde edilmiş olur. Bu karışımı süzdüğümüzde ve kum ve parafini ayırmış oluruz.

*