İsveç'in Coğrafi Özellikleri

İsveç'in Coğrafi Özellikleri




İskandinavya Yarımadası’nın doğu kesimini kaplayan


uzun ve dar bir ülkedir. Norveç ve Finlandiya ile sınırları


olan ülkenin 14000 km. yi geçen ve açıklarında yüzlerce


ada bulunan kıyı şeridi son derece girintili çıkıntılıdır.




Fiziki Özellikleri:




Jeolojik açıdan İsveç toprakları, yakın geçmişte oluşan


buzulların örttüğü yaşlı kayalardan oluşur. Ülke kuzeyden


güneye doğru üç ana coğrafi bölgeye ayrılır: Norrland,


Svealand ve Götaland. Norveç sınırı boyunca İskandinav


Dağları uzanır. Yükseltileri 2000 m. kadar olan bu dağlık


alanın doğusunda Baltık Denizi’ne doğru gittikçe alçalan


platolar yer alır. Norland adı verilen bölgenin şekillenmesinde


Dördüncü Zaman buzullarının büyük etkisi olmuştur.


Ülkenin güney kesiminde geniş yer kaplayan ovalar, kuzeye


doğru dar bir kıyı ovası şeklinde uzanır. Oldukça girintili


çıkıntılı kıyıların önünde binlerce küçük ova yer alır.


Bu ovalar, deniz seviyelerindeki yükselme sonucu moren


setleri ile hörgüç kayaların kabartılarından oluşur. Bu kıyılara


skyer kıyıları denir. Zengin bir akarsu ağına sahip ülkede


Baltık Denizi’ne dökülen akarsular hızlı akışlı oldukları


için hidroelektrik potansiyelleri çok yüksektir. Ülkede


irili ufaklı binlerce buzul gölü vardır.


İsveç’in Kuzey Kutup dairesinin içinde kalan bölgelerinde


kutup iklimi, dağlarının yüksek kesimlerinde dağ iklimi ve


iç kesimlerinde karasal iklim görülür. Özellikle Kuzey Kutbuna


yakın olan Laponya Bölgesi’nde kışlar çok sert geçer.


Ancak bu bölgelerde haziran ve temmuz aylarında


güneş hiç batmaz. İsveç’in güney kıyılarında ise Gulf


Stream sıcaksu akıntısının etkisi görülür. Bu nedenle buralarda


iklim daha ılımandır. Ülke topraklarının büyük bir


kısmı ormanlarla kaplıdır (%68). Kuzeyde, Laponya’da


tundra adı verilen bodur çalılar ve yosunlar görülür.




Nüfus ve Yerleşme:




Nüfusun büyük bir bölümü ülkenin güneyinde yaşar. Kuzey


kesimler tenhadır. Nüfus yoğunluğunun az olduğu ülkede


km2 ye 20 kişi düşer. Nüfusun büyük bir bölümü


kentlerde yaşar. Nüfus artış hızı çok düşüktür. Ülkenin


önemli şehirleri; başkent Stockholm, Malmö ve Göteburg’tur.




Ekonomik Özellikleri:




İsveç ekonomisi büyük ölçüde sanayi, hizmet ve ticaret


sektörüne dayanır. Ekonomik büyüme ve gelişme sonucunda


İsveç günümüzde dünyanın gelir düzeyi en yüksek


ülkelerinden biri haline gelmiştir.


İsveç topraklarının % 10 ‘undan daha az bir kısmı tarıma


ayrılmış olmasına karşın modern yöntemler kullanıldığı


için verim yüksektir. Bu nedenle üretim, ihtiyacı karşılar.


Başlıca tarım ürünleri; çavdar, arpa, buğday, patates, şekerpancarıdır


Tarım alanlarının azlığı insanların hayvancılığa


yönelmesine neden olmuştur. Ülkede büyükbaş


hayvancılık gelişmiştir. Baltık ve Kuzey Denizi’nde balıkçılık


yapılmakla birlikte en önemli ekonomik etkinliği açık deniz


balıkçılığı oluşturur. Orman alanlarının ülke yüzölçümüne


oranı bakımından Dünya’nın en zengin ülkelerinden


biridir (% 68). Buna bağlı olarak orman ürünlerine


dayalı sanayi, çok gelişmiştir.


Avrupa’nın en gelişmiş sanayi ülkelerinden biri olan İsveç’te


en önemli sanayi kolları demir-çelik ve kağıt sanayi’dir.


Ülke; demir, uranyum, bakır, kurşun, çinko ve altın


yönünden zengindir. Sanayi için gerekli olan enerjinin çoğu


hidroelektrik santrallerinden sağlanır. Nükleer santrallerden


elde edilen enerjinin oranı da yüksektir. İsveç’te en


gelişmiş ulaşım sektörü karayollarıdır. Ülke içi ulaşımında


demiryollarından da büyük ölçüde yararlanılır.


Denizcilik çok önemli olup kıyı ve açık deniz gemiciliği


şeklinde yapılmaktadır. Ülkenin en işlek limanları Göteborg,


Stockholm ve Malmö’dür.

*