Eğitim

Sayı: 06/402-1597 09/8/2006


Konu: Rehber öğretmenler








MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA




(Personel Genel Müdürlüğüne),








İLGİ: a) Ortaöğretim Genel Müdürlüğü çıkışlı 31.5.2006 gün ve 6741 sayılı yazınız.




b) İzmir Valiliğine (İl Milli Eğitim Müdürlüğüne) gönderilen Personel Genel Müdürlüğü çıkışlı 16.5.2006 gün ve 141363 sayılı yazınız.




Ortaöğretim Genel Müdürlüğünün tüm valiliklere gönderdiği yukarıda günü ve sayısı belirtilen yazı uyarınca, “...ilk ve ortaöğretim kurumları öğrencilerine kendileri için en uygun okulları ve bir yüksek öğretim programını seçebilmeleri, böylece ilgi istek ve yetenekleri doğrultusunda eğitim alabilmeleri ve pedagojik destek verilmesi amacıyla ilinizdeki tüm ilk ve orta öğretim kurumlarında ‘Danışma Büroları’ oluşturularak Rehberlik ve Araştırma Merkezleri ile etkin bir işbirliği yapılacaktır.” Valilikler, bu yazıya dayanarak oluşturdukları söz konusu bürolarda rehber öğretmenleri görevlendirmişlerdir.




Personel Genel Müdürlüğünün İzmir Valiliğinin 28.4.2006 günlü, 15525 sayılı yazısına verdiği (“İLGİ”de günü ve sayılı belirtilmiş bulunan) yanıtta da; Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen ve Yöneticilerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Esaslar’ın 18. ve 21. maddelerine yollama yapıldıktan (atıfta bulunulduktan) sonra “...2006 yılı Ortaöğretim Kurumları Sınavında (OKS) mesleki rehberlik etkinlikleri kapsamında oluşturulan öğrenci danışma merkezlerinde geçici olarak görevlendirilen rehber öğretmenlere, bu görevlendirilmelerini n yaz tatili süresine rastlaması halinde yapmış sayılacakları ders görevi olamayacağından, bu görevlerine bağlı olarak ek ders ücreti ödenmesi mümkün bulunmamaktadır.” denilmektedir.




657 sayılı yasanın değişik 89. maddesinin ilk fıkrasında, “Her derecedeki eğitim ve öğretim kurumları ile Üniversite ve Akademi (Askeri Akademiler dahil), okul, kurs veya yaygın eğitim yapan kurumlarda ve benzeri kuruluşlarda öğretmen veya öğretim üyesi bulunmaması halinde öğretmenlere, öğretim üyelerine veya diğer memurlara veyahut açıktan atanacaklara ücret ile ek ders görevi verilebilir.”, ikinci fıkrasında da “Ücretle okutulacak ders saatlerinin sayısı, ders görevi alacakların nitelikleri ve diğer hususlar ilgili Bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulunun kararı ile tespit olunur.” denmektedir.




Bilindiği gibi, yasanın bu maddesine dayanılarak ek ders ücreti ödenmesine ilişkin yöntem ve kurallar Bakanlar Kurulu’nca belirlenmektedir. Bakanlar Kurulu’nun ek ders ücretlerine ilişkin esasların yürürlüğe girmesini sağlayan 2/12/1998 günlü, 98/12120 sayılı son ana kararı, 16.12.1998 gün ve 23555 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.




Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan ders ve ek ders ücretleri esaslarının 8. maddesinin ilk fıkrasının (b) bendinde; yarıyıl ve yaz tatillerinde eğitim yapılan her derece ve türdeki örgün eğitim kurumlarında, ayrıca aynı maddenin (a) bendinin 3 ve 4 numaralı alt bentlerinde sayılan kurslar ile 6 numaralı alt bendinde sayılan eğitim etkinliklerinde görevlendirilen yönetici ve öğretmenlerden branşı atölye, lâboratuvar ve kurs öğretmenliği olanlara haftada 44, ötekilere de haftada 30 saate kadar ek ders görevi verilebileceği kurala bağlanmıştır.




Rehber öğretmen olan üyelerimiz, yaz tatillerinde doğrudan doğruya bakanlığınız ya da bakanlığınızın buyruğu ve yönlendirmesi üzerine valilikler tarafından ÖKS’de ya da ÖSS’de belli düzeyde başarı sağlamış öğrencilerin doğru tercihlerde bulunmalarını kolaylaştıracak profesyonel yardım almalarına olanak sağlamak amacıyla görevlendirilmekte; ancak bu görevleri karşılığında kendilerine ek ders ücreti ödenmesi (yine bakanlığınızın buyruğu ile) önlenmektedir. Yasal izinlerinin bir bölümüne ya da tümüne el konularak istekleri dışında görevlendirilen bu üyelerimizin çalışmaları karşılığında başka bir gelir elde etmeleri için herhangi bir önlem de düşünülmüş değildir.




Bu uygulamayı hukukla bağdaştırma olanağı yoktur. Çünkü:




1. Söz konusu uygulama, başta anayasa olmak üzere yasa düzeyindeki iç hukuk, özellikle insan hak ve özgürlüklerini ilgilendiren evrensel hukuk kurallarıyla çelişmektedir. Anayasa (m.1[img]images/smilies/cooll.gif[/img], angaryayı yasaklamıştır. Türk hukukunda angarya, “bir malın menfaatinden veya bir şahsın hizmetinden bedava istifade edilmesi” biçiminde tanımlanmaktadır (Türk Hukuk Lûgatı, Ankara 1944). Yasal izin süresi içinde kamu görevlilerinin çalıştırılmaları söz konusu olamayacağına göre, öncelikle rehber öğretmenlere yaz tatillerinde yapmakla yükümlü tutulacakları görevlerin verilmesinin hukuksal dayanağı gösterilemez. Öte yandan ilgililerin istek ve onayları alınarak verilen görevlerin bir biçimde ücretlendirilmesi; başta anayasanın 18/1. maddesi olmak üzere karşılıksız (üstelik zorla) çalıştırılmayı yasaklayan ulusal yasalar ile çalışma yaşamını, sosyal yaşamı, insan haklarını ve temel özgürlükleri ilgilendiren (yanları arasında Türkiye’nin de bulunduğu) uluslararası sözleşmelerden kaynaklanan bir zorunluluktur.




2. Yaz tatillerinde OKS ya da ÖSS’de başarılı olmuş öğrencilerin tercih formlarını başarı düzeylerini göz önünde bulundurarak doldurmalarını, böylece hem ilgilerine, hem yeteneklerine, hem de başarı düzeylerine uygun kurum ve dalları seçmelerini kolaylaştıracak yardım (rehberlik) görevi; rehber öğretmenlerin rehberlik ve psikolojik danışmanlık alanında özel olarak yetiştirildikleri göz önünde bulundurularak verilmiştir. Başka biçimde anlatmak gerekirse onlara bu görev, “rehber öğretmen” olmaları nedeniyle yüklenmiştir. Rehber öğretmenlerin bu sıfatla yaptıkları çalışmalar (tıpkı öteki çalışmaları gibi) “ek ders görevi” kapsamındadır. 98/12120 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan esasların 10. maddesinin ilk fıkrasının (b) bendi uyarınca söz konusu çalışmalar, “...ders niteliğinde yönetim görevi sayılır ve ek ders ücreti ödenir.” Aynı esasların 8. maddesinin (b) bendinin 1. alt bendi uyarınca da yarıyıl ve yaz tatillerinde “eğitim yapılan her derece ve türdeki örgün eğitim kurumlarında... görevlendirilen yönetici ve öğretmenlerden branşı atölye, lâboratuvar ve kurs öğretmenliği olanlara haftada 44, diğerlerine haftada 30 saate kadar” ek ders görevi verilebilir. Ayrıca üzerinde durmaya bile gerek yoktur ki, Bakanlar Kurulu kararında ek ders görevi verilmesinden değil, verilebilmesinden söz edilmesi, yönetimin öğretmenleri yarıyıl ve yaz tatillerinde ancak istekleri ile görevlendirme yetkisinin bulunmasından dolayıdır. Başka biçimde dile getirmek gerekirse, yönetim, bu tatillerde ek ders ücreti karşılığında görevlendirilmek isteyen öğretmenlere dilerse görev (ek ders görevi) verebilecek, dilerse vermeyebilecektir. Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan esasların 8. maddesinin b/1 bendi, yönetime, yaz tatillerinde zorunlu olarak görevlendirilen öğretmenlere ek ders ücreti verilmesinden kaçınma yetkisi tanımamaktadır.




Yaz tatillerinde ilgi, yetenek ve OKS ya da ÖSS’de gösterdikleri başarı düzeylerine uygun kurum ve dalları seçmek isteyen öğrencilere “tercih”lerinde yardımcı olmak amacıyla profesyonel anlamda rehberlik etmekle görevlendirilecek (aralarında üyelerimizin de bulunduğu) rehber öğretmenlere, yasal izinlerini kullanmaları engellenerek yaptıkları çalışmaların karşılığının verilmemesi doğrultusundaki hukuk ve yasa dışı işlemin yeniden gözden geçirilmesini, bu işlemin geri alınarak yasal izin sırasında görev almak istemeyen rehber öğretmenlerin göre alma konusunda zorlanmasından vazgeçilmesini, gönüllü olarak görev üstlenmek isteyen rehber öğretmenlerin ise çalışmalarının karşılığının verilmesini takdirlerinize sunarım.




memurlar

*