Edebiyatta Garipçi Akımı Garipçiler Kimdir?

Edebiyatta Garipçi Akımı Garipçiler Kimdir?




Türk Edebiyatında 1940′lara gelindiğinde, biçim açısından serbest şiirin tutkusu


tamdır. Heceyi, hemen hemen yalnızca Behçet Kemal Çağlar sürdürmekte; Ahmet


Kutsi Tecer, Ülkü dergisi çevresinde halk şiiri geleneğinin yaygınlaşmasına


çalışmaktadır. Ahmet Muhip Dıranas, Cahit Sıtkı Tarancı, Cahit Külebi gibi


değişik çizgilerdeki ozanlar da serbest şiirler yazmaktadırlar. Sonradan Birinci


Yeni olarak adlandırılacak Garip akımı bu ortamda doğar.




Eski şiire tepki olan Garip akımı üç ozanın adına bağlanır: Orhan Veli Kanık,


Oktay Rifat, Melih Cevdet Anday. Üç arkadaş Varlık dergisinde ölçüsüz, uyaksız,


şairanelikten uzak yeni bir şiir akımı başlatır (1936), Bu yoldaki şiirlerini


Garip adlı bir kitapta toplarlar (1911). Garipçiler adıyla anılmalarının nedeni


de budur. Yeni akımı özellikle Nurullah Ataç destekler. Garip akımı birçok genç


izleyici bulduğu gibi, dönemin ünlü ozanlarını da etkiler. Orhan Veli’nin


yazdığı “Garip” önsözü bir bakıma bu yeni şiir deviniminin bildirisidir. Ama üç


ozanın birlikteliği uzun sürmez. Kitabın ikinci basımı yalnız Orhan Veli’nin


şiirleriyle yayımlanır (1945). Ayrıca Orhan Veli, kitabına “Garip İçin” başlıklı


ikinci bir önsöz eklemek gereğini duyar. Nitekim Garip devinimi sonraları, gerek


bu nedenle, ama asıl Melih Cevdet ve Oktay Rifat’ı şiiri ayrı bir çizgide


sürdürmeleri sonucu Orhan veli’nin adına bağlanmıştır.

*