Amerika'nın Kuruluşu

Amerika'nın Kuruluşu


a. 13 Sömürge ( Koloni ) Dönemi :


İngilizler, XVI.yy.'ın sonlarından itibaren, ABD'nin Atlas okyanusu kenarlarına yerleşmişler, burada zamanla 13 sömürge oluşturmuşlardır. XVIII.yy.'da sömürgeler İngiltere'ye bağlı ayrı hükümetler haline gelmişlerdir. Her sömürgenin başında İngiliz kralı ya da yerli halk tarafından seçilen Vali bulunur, yönetimde de halk tarafından iki yılda bir seçilen meclis bulunurdu. Meclis, sömürge halkının vergilerini belirlerdi. Prusya + İngiltere ile ; Fransa + Rusya + Avusturya arasında başlayan , yedi yıl savaşları ( 1756 - 1763 ) sonunda, koloniler İngiltere'den ayrılma belirtileri göstermeye başladılar. * Fransa, Amerika için tehlike olmaktan çıkmıştı ve İngiltere'nin ekonomik baskısından, vergilerden kurtulmak istemişlerdir. Avrupa'da giriştiği savaşlar sonucu ekonomik olarak yıpranan İngiltere, mali durumunu düzeltebilmek amacıyla yeni vergiler çıkarmak zorunda kalmış, çay ve damga vergisinin sömürgelerde de uygulanmasını istemiştir. 13 sömürge İngiltere parlamentosunda, Amerikalı temsilcilerin olmadığını ileri sürerek bu vergileri reddettiler. ( 1763-Newyork )




b. 13 Sömürge ile İngiltere'nin Savaşması, I. Filedalfiya Kongresi ( 1774 ) :


Vergi konusunda birtakım çekişmeler olmuş, sonuçta sadece Çay'a uygulanması kararlaştırılan vergiyi de, Amerikalılar kabul etmediler. Amerikalıların, İngiltere' den sömürgelere çay getiren üç İngiliz gemisine saldırıp, çayları denize atması üzerine, İngiltere çayların bedellerinin ödenmesini istemiş ve Boston limanını abluka altına almıştır. Filadelfiya'da toplanan sömürge temsilcileri, İngiltere ile savaşmaya , savaş için hazırlıklar yapmaya karar vermişlerdir. İngilizlerin Boston yakınlarındaki bir silah deposuna baskınına, Amerikalıların karşılık vermesi iki taraf arasında savaşın başlamasına yol açmıştır. ( 1775 )




c. İkinci Filedalfiya Kongresi - Amerika'nın Bağımsızlık İlanı ( 1776 ) :


İngiltere'nin Amerikaya askeri takviye yaparak kontrol altına almak istemesi üzerine önce Virjinya sömürgesi bağımsızlığını ilan ederek, İngiltere ile savaşmaya başlamış, bunu diğer sömürgeler izlemişlerdir. 4 Temmuz 1776 'da ikinci defa Filadelfiya'da toplanan sömürgeler, bağımsızlıklarını ilan ederek İngiltere ile savaşa karar vermişler, İnsan Hakları ve Bildirgesini de kabul etmişlerdir.




d. Fransa'nın Yardımı ve Versay Antlaşması ( 1783 ) :


Amerikalıların birtakım başarıları üzerine ( Saratoga - 1777 ), o zamana kadar silah ve cephane yardımı yapan Fransa, İngiltere'ye karşı Amerikalıların yanında savaşa katıldı. Ona İspanya ve Hollanda da katıldı. General Corc Vaşington'un York Town başarısı, Fransızlar'ın Antil ve Hindistan denizlerindeki başarıları üzerine İngiltere barış istemek zorunda kalmıştır. 1783'de İngiltere ile Versay antlaşması imzalandı.




Maddeleri:


1- İngiltere amerikan kolonilerinin bağımsızlığını tanıdı.


2- Florida ve Minorka adası İspanyaya bırakıldı.


3- Kanada sınırında Misisipi nehrine kadar olan bölge Amerika’ya bırakılacak.


4- Antillerden bazı adalar ve Senegal İngiltere’ye bırakılacak.


5- Bağımsızlığını ilan eden eyaletler iç işlerinde serbest olmak şartıyla Amerika Birleşik Devletlerini kurdular. (1787)




Monrea Doktrini:


Amerikan başkanı Monrea (1817-1825) bir bildiri yayımlayarak Amerika’nın Avrupa’nın siyasi işlerine karışmayacağını Avrupa’nın da Amerika kıtasına müdahalelerine izin vermeyeceğini ilan etti. Amerika bu doktrinle yalnızlık politikası uygulamıştır. Avrupa’daki kargaşaya karışmayıp ekonomisini güçlendirmiş, Orta ve Güney Amerika’da etkisini artırmıştır.




--------------------------------------------------------------------------------

*