> MankurT , MankurTlaşTırma

MankurT; Cengiz Aytmatov'un 1980 yılında yazdığı Gün Uzar Yüzyıl Olur adlı eserinde Kırgız destanlarından yararlanarak güncelleştirdiği bir kişiliktir. Mankurt bazı işlemler sonucu öz benliğini yitirerek kendisini kimliksizleştiren düşmanının kuklası haline gelmiş bir zavallı insan tipidir.


Aytmatov'un "Gün Uzar Yüzyıl Olur" adlı eseri pek çok Batı diline ve Türk lehçelerine çevrilip yaygınlaşırken "mankurt" kavramı da kabul görerek literatüre girmiş ve “mankurt” ve “mankurtlaştırma” temaları yaygınlaşmıştır. Fransa'da V. Lackhine tarafından "yılın kitabı" olarak gösterilen[kaynak belirtilmeli] Aytmatov'un "Gün Uzar Yüzyıl Olur" eserinden yapılan iktibasla "Mankurtizm" "sosyal kimlik değiştirme ve öz köküne yabancılaşma" temalarını karşılayan bir terim olarak sosyal psikoloji literatüründe yerini almıştır.


Çağdaş Sovyet Şairlerinden Kazak Türk'ü Muhtar Şahanov "Ye*nilen Galip ya da Cengiz Hanın Halası" konulu Otrar manzumesi’nin doğuşunu anlatırken şunları söylemekte*dir: "Eserimizde kültür tarihimize derin kökler salmanın bizler için pek önemli olduğunu anlatmak istiyordum. Her insanın doğduğu yere sıkı sıkıya bağlı olması gere*kir. Bunsuz büyük çaplı yazar olmaz. Köksüz insanlar ortaya çıkınca "mankurtizm" hali olur."[1]


MankurTlaşTırmak: M.S 200’lü yıllarda Orta Asya’daki Juan Juanlar, Kırgızların komşusu ve can düşmanıydı. Juan Juanlar, Kırgız kabile ve oymaklara saldırır, yakıp yıkarlardı. Juan Juanlar esir aldıkları Kırgız savaşçılarını köleleştirmek için mankurtlaştırma yöntemini kullandılar. Esirin başını kazır, saç tellerini tek tek kökünden çıkarırlarmış. Bir kasap da oracıkta hayvanı öldürüp derisini yüzermiş. Taze hayvan derisini, esirin kazınmış başına sımsıkı sararlarmış. Başı saran hayvan derisi güneşte büzüştükçe mengene gibi olurmuş. Esirlerden sağ kalanlar hafızalarını, kimliklerini kaybederlermiş. Juan Juanlar, belleğini yitiren tutsağı alır, içecek-yiyecek verirlermiş. Gücünü toparlayan tutsak, artık bir mankurt haline gelmiştir. Kim olduğunu, hangi soydan, hangi kabileden geldiğini, anasını, babasını, çocukluğunu bilmezmiş.




söylenTiler.....



#

1-osmanli zamanında esirlere ve bazi uslanmaz devşirmelere uygulanan yöntem sonucu oluşan asker.


yöntem:

esirimizin kafasına taze yüzülmüş deve derisi kılları kafaya yapışacak şekilde yapıştırılır. güneşe bağlanan esirin kafasında deri gerilerek kafaya iyice yapışır. deve kılları deri ölmesine rağmen uzamaya devam ederek beynin içerisini doldurmaya başlar.

beyin giderek küçülür, düşünemez hale gelir. sadece denileni yapabilir hale gelince mankurtunuz hazırdır.


kullanımı:

mankurtlar osmanlıda savaşlarda en önde giderlerdi. aptal cesareti ve acı hissetmeyerek hergün mermerde dövdükleri elleriyle düşmanı canından bezdirmişlerdir. bazı savaşlarda ordumuz bir şehre girmekten vazgeçtiğinde mankurtların şehri geçerek ölene kadar koştukları bilinmektedir.


ünlü osmanlı tokadı kürekleşmiş elleriyle mankurtlardan gelmektedir.

(toomuchpanicinthistown, 10.5.2006 01:38)

#51881 !?

#

2-bir kırgız efsanesinde geçen ve oradan bize ulaşan bir kelime. osmanlı devleti'nde böyle bir uygulama olmamıştır. delirdiği için önden gittiği zannedilen askerler ise seçilerek birliğe alınmış, yapısı ve yetiştirilişi sonucunda deli lakabını alan askerlerdir. (bkz: deliler)

(ne sandin, 10.5.2006 01:45)

#51883 !?

#

3-juan-juanlar'ın keşfettiği bir yöntemdir..en pahalı kölelerdir mankurtlar.

devenin boyun derisi kesilerek tek tek saçları yolunmuş olan başa gerilir.5 kişiden 4 ü ölür genel de, dayanıklı olan mankurt olur.


(0sinek0, 27.8.2006 23:44)

#126340 !?

#

4-cengiz aytmatov'un bir kırgız efsanesinden yola çıkarak yazmış olduğu romanı "gün uzar yüzyıl olur: mankurt"*. deve derisi ile bir bütün haline gelen kişinin kafa derisinde uzamaya devam eden saçlar beyine doğru büyür. devenin sıcak iklim hayvanı olduğu ve su kaybetmemesi için özene bezene yaradılmış bir deriye sahip olduğu düşünüldüğünde, suyun bile geçemediği deri altında büyüyen saçların neler yapabileceği hayalgücünü toza dumana katarak geçer.*

aynı zamanda aynı adla devlet tiyatrolarınca sahneye taşınmıştır bu eser. afişinde askıya asılmış deri bir takım elbise vardır. *

(dilibuzusesice, 18.9.2006 03:15)

*