Nüfus ve Yerleşme -I-
1.
Yukarıdaki haritada verilen bölgelerin hangisinde nüfus yoğunluğu diğerlerinden fazladır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
2. Nüfusun yaş gruplarına göre dağılımı, ülkelerin gelişmişlik düzeyleri hakkında bilgiler verir.
Buna göre yaş gruplarına göre dağılımı yukarıdaki grafikteki gibi olan bir ülkenin, aşağıdaki hangi özelliğe sahip olduğu söylenemez?
A) Nüfusun önemli bir kesimi kırsal bölgede yaşamaktadır.
B) Genç nüfus oranı yüksektir.
C) Az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerden biridir.
D) Bağımlı nüfus oranı azdır.
E) Doğal nüfus artış hızı yüksektir.
3.
Yukarıdaki grafikte Türkiye'nin 1935, 1970 ve 1990 yıllarındaki nüfusunun ekonomik faaliyet kollarına dağılımı (%)'de olarak gösterilmiştir.
Bu dağılıma göre Türkiye ile ilgili olarak:
I. Tarımda çalışan nüfus miktarı azalmıştır.
II. Tarım alanları daralmıştır.
III. Tarım dışı ekonomik faaliyetler gelişmiştir.
IV. Enerji tüketimi artmıştır.
gibi özelliklerden hangileri söylenebilir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) II ve IV E) III ve IV
4. Bir bölgede yaşayan nüfusun bölge yüzölçümüne bölünmesiyle bölgenin aritmetik nüfus yoğunluğu, bölgede yaşayan nüfusun bölgedeki tarım alanlarına bölünmesiyle de bölgenin fizyolojik nüfus yoğunluğu elde edilir.
Aşağıdaki tabloda beş bölgenin aritmetik ve fizyolojik nüfus yoğunlukları verilmiştir.
Bölge
Aritmetik nüfus yoğunluğu
Fizyolojik nüfus yoğunluğu
I
64
80
II
97
101
III
100
170
IV
70
220
V
83
157
Yukarıdaki bilgilere göre hangi bölgede tarım alanlarının oranı en azdır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
5.
Ülke
Sanayi
Tarım
Hizmet
I
%22
%49
%29
II
%27
%39
%34
III
%35
%10
%55
Aktif nüfusunun sektörlere dağılışı verilen yukarıdaki ülkelerin gelişmişlik düzeylerinin fazladan aza doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
A) I-II-III B) III-II-I C) II-I-III
D) III-I-II E) II-III-I
6. Aşağıdaki Türkiye haritasında seyrek nüfuslu yerler gösterilmiştir.
Bu yerlerden hangisinin seyrek nüfuslu olması diğerlerinden farklı bir nedene dayanır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
7. Aşağıdakilerden hangisi bir ülkenin gelişmişlik düzeyi hakkında bilgi vermez?
A) Bebek ölüm oranı
B) Nüfus artış hızı
C) Sanayide çalışanların oranı
D) Nüfus yoğunluğu
E) Yaşam süresi
8. Aşağıdaki tabloda 1927-1990 yılları arasında Türkiye'deki kırsal ve kentsel nüfusun değişim oranları verilmiştir.
Bu grafikteki bilgilere dayanarak, aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılamaz?
A) Bütün yıllarda kırsal kesimdeki nüfus oranı kentsel nüfus oranından fazla olmuştur.
B) 1950 yılından sonra kırsal nüfus oranı sürekli azalırken kentsel nüfus oranı sürekli artmıştır.
C) Verilen yıllarda kentsel nüfus oranında % 100'den fazla artış olmuştur.
D) 1990 yılında nüfusun yarıdan fazlası kentsel alanlarda yaşamaktadır.
E) 1985 yılında kentsel ve kırsal nüfus birbirine yakındır.
9.
Yukarıda nüfusun yaş gruplarına göre dağılışını gösteren grafik aşağıdaki ülkelerden hangisine ait olabilir?
A) Mısır B) Türkiye C) İsveç
D) İran E) Hindistan
© NIBUBAI
10. Bursa, İstanbul, İzmit ve İzmir gibi kentlerde yapılan konut sayısı, ihtiyacın gerisinde kalmaktadır.
Aşağıdakilerden hangisi bu kentlerdeki konut azlığına yol açan bir etken değildir?
A) Çok fazla göç almaları
B) Nüfus artışının fazla olması
C) Konut yapılacak alanların az olması
D) Küçük ve ucuz konut yapımına öncelik verilmemesi
E) Konut yapım maliyetinin yüksek olması
11. İç göçte ülkenin toplam nüfusunda bir değişiklik ortaya çıkmaz sadece bölgelerin ve şehirlerin nüfuslarında artma yada azalma meydana gelir.
Aşağıdakilerden hangisi iç göçün sonuçlarından değildir?
A) Ülke genelinde nüfus dağılışında dengesizlik görülür.
B) Düzensiz kentleşme görülür.
C) Sanayi tesisleri kent içinde kalır.
D) Tarımsal üretim azalır.
E) Yatırımlar dengesiz dağılır.
12. Türkiye'de bazı kentlerde yıl içerisinde nüfus değişimi az olurken bazı kentlerde fazla olmaktadır.
Aşağıdaki kentlerden hangisinde yıl içindeki nüfus değişimi diğerlerinden daha azdır?
A) Muğla B) Antalya C) Zonguldak
D) İstanbul E) Bursa
13. Aşağıdaki kentlerin hangisi ekonomik etkinliklerinden dolayı mevsimlik göç almaz?
A) Adana B) Bursa C) Muğla
D) Sivas E) Antalya
14. Aşağıdakilerden hangisi köyden - kente göçü azaltacak etmenlerden biri olamaz?
A) Çiftçilere teşvik kredisi vermek.
B) Sağlık ve eğitim hizmetlerini kırsal alana gerektiği kadar yaymak.
C) Kentteki yaşamı çekilmez hale getirmek.
D) Modern tarımı yaygınlaştırmak.
E) Kırsal kesimlere küçük sanayi tesisleri yapmak
15. Bir bölgenin nüfus artışında doğal nüfus artışı ile birlikte bölge dışından gelen göçler de etkili olur.
Aşağıda verilen bölümlerin hangisinde nüfus artışı dışardan gelen göçlere bağlı değildir?
A) Doğu Karadeniz
B) Asıl Ege
C) Yukarı Sakarya
D) Çatalca-Kocaeli
E) Adana
16. Bir bölgede kırsal kesim konutlarında yapı malzemesi olarak kerpiç kullanımının yaygın olması, aşağıdakilerden hangisinin kesin göstergesidir?
A) Günlük sıcaklık farkının fazla olduğunun
B) Yağış rejiminin düzenli olduğunun
C) Yıllık yağış miktarının fazla olduğunun
D) Nüfus yoğunluğunun fazla olduğunun
E) Dağınık yerleşmelerin yaygın olduğunun
Cevap Anahtarı
1. D 2. A 3. E 4. D 5. B
6. C 7. D 8. A 9. C 10. C
11. D 12. C 13. D 14. C 15. A
16. A
Nüfus ve Yerleşme -II-
1. Gelişmiş ülkelerde nüfus dağılışı doğal koşullardan fazla etkilenmez.
Aşağıdaki nüfus piramitlerinden hangisinin ait olduğu ülkede, nüfus ve yerleşmelerin dağılışı doğal koşullardan en az etkilenmiştir?
2. I. Faal nüfus içinde sanayide çalışanların payının fazla olması
II. Ortalama yaşam süresinin kısa olması
III. Doğal nüfus artış hızının fazla olması
IV. Faal nüfusun yaş ortalamasının düşük olması
V. Bağımlılık oranının düşük olması
Yukarıdaki özelliklerden hangileri bir ülkenin genç nüfuslu olduğunun kanıtlarından değildir?
A) I ve II B) I ve V C) II ve III
D) III ve IV E) IV ve V
3.
Yukarıdaki grafikler bir ülkede 1975 ve 1995 yıllarında çalışan nüfusun sektörlere göre dağılış oranlarını göstermektedir. Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisine ulaşılamaz?
A) 1995 yılında çalışan nüfusun yarıya yakını tarım dışı sektörlerde çalışmaktadır.
B) 1975 yılında sanayide çalışan nüfusun toplam nüfus içindeki payı 1995 yılından daha azdır.
C) Hizmet sektöründe çalışanların payı 1995 yılında artmıştır.
D) 1975 yılında sanayide çalışanların oranı, 1995 yılında hizmet sektöründe çalışanların oranı ile aynıdır.
E) Tarımda çalışan insan sayısı 1995'de azalmıştır. Nibubai
4.
Bir ülkede çalışan nüfusun sektörlere dağılımı grafikteki gibidir.
Bu ülkeyle ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisi kesin olarak söylenemez?
A) Enerji tüketimi azdır.
B) İhracatında hammadde oranı fazladır.
C) Genç nüfus yapısına sahiptir.
D) Kentli nüfus oranı azdır.
E) Aritmetik nüfus yoğunluğu fazladır.
5. Marmara Bölgesi'nde nüfusun hızlı artmasında;
I. Doğum oranının yüksek olması
II. Dışardan göç alması
III. İş imkanlarının fazla olması
gibi özelliklerden hangileri etkili olmamıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
6.
%
Sanayi
Hizmet
Tarım
I
10
20
70
II
15
40
45
III
42
50
8
Yukarıda üç ayrı ülkenin çalışan nüfusunun sektörel dağılımı oran olarak verilmiştir.
Bu tabloya göre ülkelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) I. ülkede enerji tüketimi fazladır.
B) II. ülkede nüfusun dağılımı dengelidir.
C) III. ülkede işlenmiş madde ihracatı fazladır.
D) I. ülkenin tarımsal üretim miktarı diğerlerinden fazladır.
E) III. ülkede kırsal nüfus oranı fazladır.
7. Çeşitli nedenlerle köyden kente yapılan göçün ortaya çıkardığı pek çok sorun olmaktadır.
Aşağıdakilerden hangisi bu göçün sonuçlarından biri değildir?
A) Plansız kentleşmelerin oluşması
B) Kentlerde alt yapı ve konut sıkıntısının oluşması
C) Yatırımların dağılımında dengesizlik oluşması
D) Nüfus dağılımının dengesiz olması
E) Ülke nüfusunun hızla artması
8. Türkiye'de iç göçlerin belirli merkezlere yönelmesinin çeşitli nedenleri vardır. Bazı merkezler tarım, ticaret ve ulaşım gelişmesine bazı merkezler ise sanayi ve turizm yatırımlarına paralel olarak göç almaktadır. Aşağıdaki merkezlerden hangisine olan iç göçler daha çok turizm yatırımlarıyla ilgilidir?
A) Kahraman Maraş B) Malatya
C) Kayseri D) Alanya
E) Seydişehir
9. Türkiye'de iç göçlerin yönü daha çok doğudan batıya, kırsal yerleşmelerden kentsel yerleşmelere doğrudur.
İç göç hareketine daha çok erkek nüfusun katıldığı dikkate alınırsa aşağıdaki kentlerden hangisinde kadın nüfusun fazla olması beklenmez?
A) Giresun B) Kastamonu C) Sivas
D) Bursa E) Bingöl
10.
Yukarıdaki grafikte, Türkiye'de sayım yıllarına göre, nüfus artış hızının değişimi gösterilmiştir.
Grafikteki bilgiler dikkate alındığında, aşağıdakilerden hangisi hakkında bilgi edinilemez?
A) Nüfus artış hızının en fazla ve en az olduğu yıllar.
B) Nüfus miktarının en az ve en çok olduğu yıllar.
C) Nüfus artış hızının ortalaması
D) Nüfus artış hızının düşme gösterdiği yıllar.
E) Nüfus yoğunluğunun bölgelere dağılımı
11. Aşağıdakilerden hangisi gelişmiş ülkeleri geri kalmış ülkelerden ayıran genel özelliklerden değildir?
A) Kalkınma hızının yüksek olması
B) Ortalama yaşam süresinin uzun olması
C) Doğurganlık oranının fazla olması
D) Kişi başına düşen milli gelirin yüksek olması
E) İhracatında sanayi ürünlerinin fazla olması
12. Aşağıdaki grafik Türkiye'de bölgelere göre kır ve kent nüfusunun dağılımını göstermektedir.
Buna göre grafik ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Kentleşmenin en fazla olduğu bölge Marmara'dır.
B) İç Anadolu Bölgesi'ndeki kentleşme oranı Marmara bölgesine göre yaklaşık %50 daha azdır.
C) Kentsel nüfus miktarları arasındaki farkın en fazla olduğu bölgeler Marmara ve Doğu Anadolu'dur.
D) Toplam nüfus içinde Karadeniz Bölgesi'ndeki kırsal nüfus oranı, Akdeniz Bölgesi'nden fazladır.
E) Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki kentsel nüfus miktarı, İç Anadolu Bölgesi'ndeki kentsel nüfus miktarının yarısı kadardır.
13. Aritmetik nüfus yoğunluğu; kilometrekareye düşen kişi sayısını ifade etmektedir.
Yukarıda bir ülkenin beş farklı bölgesinin yüzölçümü oranları ve nüfus sayıları verilmiştir.
Hangi ülkenin aritmetik nüfus yoğunluğu diğerlerinden daha azdır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
14.
İnsanlar yerleşmek için sıcak yerlerde yüksek, soğuk yerlerde alçak alanları tercih eder.
Yukarıda numaralarla gösterilen yerlerden hangisinde yerleşme yüksek yerlerde daha yoğundur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Cevap Anahtarı
1. D 2. B 3. E 4. E 5. A
6. C 7. E 8. D 9. D 10. E
11. C 12. B 13. C 14. E
Deneme -I-
1. K noktasında öğlen vakti, L noktasından bir saat sonra yaşanmaktadır.
Buna göre K ve L noktalarıyla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi kesinlikle doğrudur?
A) K ve L noktaları Başlangıç meridyeni'nin batısındadır.
B) K ve L noktaları Ekvator'un kuzeyindedir.
C) K ve L noktaları aynı enlem üzerindedir.
D) K noktası, L noktasının batısındadır.
E) K noktası, L noktasının doğusundadır.
2. Aynı boylamda bulunan A ve B noktalarının Başlangıç meridyenine uzaklığının farklı olması aşağıda-kilerden hangisi ile açıklanabilir?
A) Eksen hareketi
B) Yörünge hareketi
C) Dünya'nın şekli
D) Her ikisinin doğuda yer alması
E) Yerel saatlerinin aynı olması
3. Dünya'nın şekline bağlı olarak enlem ve boylamların özellikleri ortaya çıkar.
Aşağıdakilerden hangisi Dünya'nın şekline bağlı olarak ortaya çıkmış bir özellik değildir?
A) İki boylam arasındaki mesafenin kutuplara doğru daralması
B) Paralel çaplarının kutuplardan Ekvator'a doğru büyümesi
C) Başlangıç meridyeninin İngiltere'den geçmesi
D) Sıcaklığın Ekvator'dan kutuplara doğru azalması
E) Enleme bağlı olarak güneş ışınlarının düşme açısının değişmesi nibubai
4.
Yukarıda verilen şehirlerin hangisinde yıl içinde görülecek gece-gündüz süresi arasındaki fark diğerlerinden daha fazladır?
A) Mersin B) Iğdır C) Sinop
D) İzmir E) Ankara
5. Aşağıdaki şekilde kuzey yarımkürede yer alan bazı merkezlerdeki kalıcı kar sınırları gösterilmiştir.
Buna göre, yukarıdaki şekle bakarak aşağıdaki yorumlardan hangisine ulaşılamaz?
A) Kalıcı karların alt sınırlarının kutuplara gidildikçe alçaldığına
B) Sıcaklığın enleme göre değiştiğine
C) Sıcaklığın yükseltiye göre değiştiğine
D) Sıcaklığın bazı yerlerde bakıya göre değişebileceğine
E) Sıcaklığın kara ve denizlerin dağılışına göre değişebileceğine
6. Yerden yükseldikçe hava sıcaklığı azalır.
Buna göre, yukarıdaki izohips haritasında işaretlenmiş olan A, C noktası arasındaki sıcaklık değişimini gösteren grafik aşağıdakilerden hangisi olabilir?
7. Termik ve dinamik nedenlerle oluşan sürekli basınç merkezleri arasında etkili olan rüzgarlara sürekli rüzgarlar denir.
Aşağıda verilen özelliklerden hangisi sürekli rüzgarlara ait değildir?
A) Alizeler tropikal kuşakta kıtaların doğusuna yağış getirirler.
B) Bir dağı aşarak alçalırken ısınıp sıcak ve kuru rüzgarlara dönüşürler.
C) Batı rüzgarları orta kuşakta kıtaların batısına bol yağış getirirler.
D) Ters alize rüzgarları 30° enlemlerinde çöllerin oluşumuna neden olurlar.
E) Okyanus akıntılarını başlatırlar.
8< Sabaha karşı görülen çiy, kırağı ve kırç yağışlarının öğlen vaktine doğru ortadan kalkması aşağıdakiler-den hangisi ile açıklanır?
A) Sıcaklık değerlerinin azalmasıyla
B) Bulutluluk oranının azalmasıyla
C) Sıcaklık arttıkça buharlaşmanın artmasıyla
D) Denize yakın yerlerin daha çok yağış almasıyla
E) Rüzgarın hızının gün içinde azalmasıyla
9. Karstik bölgelerde yeraltına sızan suların içindeki erimiş haldeki minerallerin bir mağara içinde çökelmesiyle sarkıtlar oluşur.
Buna göre, sarkıtların aşağıdaki yörelerden hangisinde görülmesi beklenmez?
A) Teke Yöresi B) Göller Yöresi
C) Menteşe Yöresi D) Iğdır Yöresi
E) Taşeli Platosu
10.
Yukarıdaki grafiklerde 1960 ve 1990 yıllarında Türk Hava Yollarının iç ve dış hatlarda taşıdığı yolcuların oransal dağılımı gösterilmiştir.
Grafiklerden faydalanarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) 1960 yılında taşınan yolcu sayısı 1990 yılında daha fazladır.
B) İç hatlarda taşınan yolcu sayısı sürekli azalmıştır.
C) İstanbul'a inen yolcu sayısı 1990 yılında daha fazladır.
D) İç hatlarda taşınan yolcuların payı azalmıştır.
E) Ankara-İstanbul arası iç hatlar en yoğundur.
11. Türkiye'deki ulaşım koşullan düşünüldüğünde aşağıdakilerden hangisi doğru bilgi olamaz?
A) Demiryolu ulaşımı, karayolu ulaşımına göre daha ekonomiktir.
B) Karayolları ile Türkiye'nin her yerine ulaşmak mümkündür.
C) Kara ve demir yoluna göre deniz ulaşımının yolcu ve yük taşıma kapasitesi daha fazladır.
D) En ekonomik ulaşım biçimi karayoludur.
E) Demiryolu ulaşımı ağır yük taşımacılığında açısından önemli bir yere sahiptir.
12. I. TaşkömürüZonguldak
II. OltutaşıErzurum
III. Krom Muğla
IV. DemirDivriği
Yukarda verilen madenlerden hangileri eşleştirildiği yerin dışında başka yörelerde de çıkartılır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) III ve IV
D) I, II ve IV E) II ve IV
13. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'de büyükbaş hayvancılığın yaygın olduğu yerlerin ortak özelliğidir?
A) Yer şekillerinin sade olması
B) Bozkır bitki örtüsünün yaygın olması
C) Kışların ılık geçmesi
D) Yazların yağışlı ve otlakların gür olması
E) Et tüketiminin fazla olması
14. Birbirinden uzak iki bölgede doğal bitki örtüsünün benzerlik göstermesi aşağıdakilerden hangisinin de benzer olduğunu kanıtlar?
A) Akarsu uzunluklarının
B) Ulaşım hizmetlerinin
C) Sıcaklık ve yağış rejimlerinin
D) Rüzgar yönlerinin
E) Yer şekillerindeki engebenin
15. Doğu Karadeniz Bölümü'nün kıyı kesiminde çay, fındık ve mısır, Akdeniz Bölgesi kıyı kesiminde turunçgiller, muz ve sebze tarımı yapılmaktadır.
Sözü edilen yerlerde tarım faaliyetlerinin birbirinden farklı olması aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?
A) Yer şekilleri
B) Dağların uzanış doğrultusu
C) Çiftçilerin tercih nedeni
D) İklim özellikleri
E) Doğal bitki örtüsü
Cevap Anahtarı
1. D 2. C 3. C 4. C 5. E
6. C 7. B 8. C 9. D 10. D
11. D 12. C 13. D 14. C 15. D
Deneme -II-
1. I. İthalatında (Dış alım) hammaddenin oranı yüksek olması
II. Uçak, otomobil ve gemi gibi ürünleri ihraç etmesi
III. Tarım ürünleri ihracatının fazla olması
IV. Fabrika kurmaya yarayan ürünleri ithal etmesi
Yukarıda bir ülkenin dış ticaretine ait özellikler verilmiştir. Verilenlerden hangileri o ülkenin gelişmiş bir ülke olduğunun kanıtı olamaz?
A) Yalnız I B) II ve III C) Yalnız II
D) I ve IV E) III ve IV
2. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde tarla tarımında birim alandan alınan ürün miktarının arttırılmasında sulama olanaklarının iyileştirilmesiyle birlikte;
I. Tohum ıslahı çalışmalarının yaygınlaştırılması
II. Ürüne göre gübre kullanımının yaygınlaştırılması,
III. Tarım arazisi yüzölçümünün genişletilmesi,
önlemlerinden hangilerinin etkili olması beklenemez?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
3. Bazı endüstri tesisleri hammaddeye yakın kurulur. Aşağıdakilerden hangisi buna örnek oluşturmaz?
A) Şeker fabrikaları
B) Konserve fabrikaları
C) Kağıt fabrikaları
D) Çay fabrikaları
E) Dokuma fabrikaları
4. Türkiye'deki tarımsal faaliyetler nedeniyle bazı yörelere mevsimlik göç olmaktadır.
Aşağıda' belirtilen yerlerden hangisinde tarım işlerinde çalışmak üzere mevsimlik göç daha fazladır?
A) Çatalca-Kocaeli Platosu
B) Karabük-Ereğli Havzası
C) Yukarı Sakarya Bölümü
D) Tokat-Amasya arası
E) Çukurova çevresi
5. Epirojenik olayların oluşmasında yer kabuğunun ağırla-şarak mantoya gömülmesi önemli bir etkendir. Akarsular da biriktirme yaparak o bölgenin ağırlaşarak alçalmasına ve deniz seviyesinde bir yükselmeye neden olur. Nil deltası, Missisipi deltası gibi.
Sadece akarsu biriktirmesine bağlı olarak, aşağıda kesitleri verilen vadilerin hangisinde deniz ilerlemesi (Transgresyon) görülmesi beklenir?
6.
Yalnızca Güneş ışınlarının düşme açısına bağlı kalıcı kar alt sınırlan verilmiş merkezler için aşağıda belirtilenlerden hangisine ulaşılamaz?
A) Merkezlerde aynı anda farklı mevsimler yaşanır.
B) Merkezlerin enlemleri farklıdır.
C) I. Merkezde en sıcak ay temmuzdur.
D) II. Merkez Ekvatora daha yakındır.
E) 21 Mart'da I. merkez sonbaharı yaşar.
7. Yandaki koordinat sisteminde işaretlenmiş numaralı alanlar karşılaştırıldığında aşağıdakilerden hangisi yanlış olur?
A) I'de Tan ve gurup süresi en kısadır.
B) I'de izdüşüm alanı en büyüktür.
C) II ve III de çizgisel hız aynıdır.
D) III'de 21 Haziran'da en uzun gündüz yaşanır.
E) I ve II de 21 Aralık'ta gölge boyları aynıdır.
8. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'nin matematik konumunun sonuçlarından değildir?
A) Karadeniz kıyılarında bağıl nemin yüksek olması
B) Akdeniz kıyılarında sıcaklık ortalamalarının yüksek olması
C) Doğuya gidildikçe Güneş'in daha erken batması
D) Akdeniz kıyılarında gece-gündüz süre farkının az olması
E) Karadeniz'de tuzluluğunun Akdeniz'den az olması
9. Ekvator'dan kutuplara gidildikçe
- İki meridyen arasındaki uzaklık azalır.
- Meridyenler arasındaki yayların dönüş hızı azalır.
- İki meridyen arasındaki zaman farkı eşit kalır.
Yukarıdaki açıklamaların temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Meridyen boylarının eşit olması
B) Yer ekseninin yörünge düzlemine eğik olması
C) Paralel dairelerinin her yerde boyların eşit olması
D) Dünyanın küre şeklinde olması
E) Ekvator ile yer ekseni arasındaki açının 90° olması
10. Eş yükselti eğrileriyle çizilmiş haritalarda iki eğri arasındaki yükselti farkı her yerde aynıdır.
Buna göre, yukarıdaki haritada eşyükselti eğrileri üzerinde verilen numaralanmış noktalarla İlgili olarak;
I. b ve c noktaları arasındaki yükselti farkı 75 m.dir.
II. a ve e noktalarının yükseltileri aynıdır.
III. d noktasının yükseltisi c den fazla a dan azdır. hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III
11. Ekvatoral iklim bölgelerinde yıl içinde en fazla yağış Mart ve Eylül aylarında düşmektedir.
Aşağıdakilerden hangisi bu durumun nedenini oluşturur?
A) Gece-gündüz sürelerinin eşitliği
B) Kara ve deniz arasındaki ısı farklılığının azalması
C) Isınmanın artması
D) Alize rüzgârlarının etkili olması
E) Sıcaklığın düşmesi
12.
Yukarıdaki şekilde gösterilen hava kütlesinin I numaralı konumdan II numaralı konuma geçebilmesi için,
I. Nem açığının azalması
II. Mutlak nem oranının azalması
III. Sıcaklığın artması
IV. Bağıl nem %100'ü aşması
gibi şartlardan hangilerinin oluşması gereklidir?
A) I ve II B) I ve IV C) III ve IV
D) II ve III E) I ve III
13.
Yukarıdaki Türkiye haritasında numaralandırılan yörelerin hangilerinde, Temmuz ayı sıcaklık ortalaması sırasıyla en yüksek ve en düşüktür?
A) I ve II B) I ve III C) IV ve V
D) III ve V E) III ve IV
14.
Yukarıdaki haritada taralı olarak gösterilen beş yöreden hangilerinde yerşekilleri diğerlerine göre daha sade bir yapıya sahiptir?
A) I ve II B) I ve III C) I ve IV
D) II ve IV E) IV ve V
Cevap Anahtarı
1. E 2. B 3. E 4. E 5. B
6. C 7. E 8. A 9. D 10. C
11. C 12. B 13. D 14. C
Deneme -III-
1. Dünya şekildeki konumda iken işaretli merkezler için yapılan yorumlardan hangisine ulaşılamaz?
(Merkezlerin Başlangıç Meridyenine uzaklıkları aynıdır.)
A) I. merkezde güneş en erken doğar, en geç batar.
B) II. merkezde yaşanan gündüz süresi IV. merkezdeki gece süresine eşittir.
C) II. merkezden I. merkeze doğru gölge boyu kısalır.
D) III. merkezde gündüz süresi 12 saattir.
E) V. merkezde gündüzler en kısadır.
2. Karadeniz Bölgesi'nin aşağıdaki özelliklerinden hangisi üzerinde yağış fazlalığının etkisi yoktur?
A) Heyelan olaylarına sıkça rastlanması
B) Nadas uygulanmasının az olması
C) Dağınık yerleşmenin yaygın olması
D) Orman yangınlarının az olması
E) Doğal liman oluşumunun az olması
3. Endüstrisi gelişmiş olan bir ülkede aşağıdakilerden hangisi görülmez?
A) Hammadde ithalatı fazladır.
B) İşlenmiş madde ihracatı fazladır.
C) Kişi başına düşen gelir fazladır.
D) Sanayide çalışanların oranı fazladır.
E) Doğal nüfus artış hızı fazladır.
4. Türkiye'de mera hayvancılığından besi hayvancılığına geçiş;
I. Tüketimin artması
II. İklim koşullarının üretimi olumsuz etkilemesi
III. Tarımda makine kullanımının artması
gibi faktörlerden hangileri nedeniyle zorunlu olmuştur?
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
D) I, II ve III E) Yalnız III
5.
Yukarıdaki grafikte bir tarım ürününün yıllara göre artış
oranı grafiği verilmiştir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?
A) Üretimin en fazla olduğu yıl 2000'dir.
B) Artış oranının en düşük olduğu yıl 1997'dir.
C) Üretimdeki en büyük artış oranı 1998'de görülmüştür.
D) Üretimin en düşük olduğu yıl 1997'dir.
E) 1996,1999 ve 2000 yıllarındaki artış oranı aynıdır.
6. Aşağıdaki yer şekillerinden hangisini oluşturan dış kuvvet Türkiye'de en az etkilidir?
7. Göçme depremleri; yer altındaki erimeler sonucunda oluşmuş mağaraların tavan kısımlarının çökmesiyle oluşur.
Aşağıdaki bölümlerden hangisinde bu tür deprem olma olasılığı en fazladır?
A) Orta Karadeniz Bölümü
B) Kars-Erzurum Bölümü
C) Çatalca-Kocaeli Bölümü
D) Antalya Bölümü
E) Asıl Ege Bölümü
8. Yer şekilleri engebeli olan yörelerde tarımda makineleşme oranı azdır.
Yukarıdaki Türkiye haritasında verilen merkezlerden hangisinde makineleşmenin azlığı yukarıdaki nedene bağlanamaz?
A) I B) II C) III D) IV E) V
9. Kışın donup yazın bataklık haline gelen topraklar üzerinde yetişen, kısa boylu kurakçıl çalılardan ve yosunlardan oluşan Tundra bitki örtüsü aşağıdaki haritada taralı alanlardan hangilerinde görülür?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
D) I ve IV E) II ve V
10. Yanda, yıl boyunca ekvatoral bölgede etkili olan yağış şekli verilmiştir.
Türkiye'de bu yağış şeklinin en fazla görüldüğü bölge aşağıda-kilerden hangisidir?
A) Marmara B) Güneydoğu Anadolu
C) Karadeniz D) İç Anadolu
E) Ege
11.
Gerçek alan her türlü engebenin hesaplanması ile elde edilen, izdüşüm alan ise yerşekillerinin düzlemde meydana getirdikleri alandır.
Buna göre yukarıda verilen izohips haritasında işaretlenen noktalardan hangisinin profilinde gerçek alan ile izdüşüm alan arasındaki fark en azdır?
A)A-A' B)B-B' C)C-C
D) D-D' E) E-E'
12.
Yukarıdaki grafikte beş ülkenin enlem ve boylam farkları verilmiştir.
Gece-gündüz süreleri arasındaki fark enlemle, yerel saat farkları ise boylamla ilgilidir.
Buna göre hangi ülkede gece-gündüz süreleri arasındaki fark fazla, yerel saat farkı daha azdır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
13. Dünyanın şekli, "Geoid" değil de, tam daire olsaydı;
I. Çizgisel hızın kutuplara doğru azalması
II. Yerçekiminin Ekvatora doğru azalması
III. Paralel çaplarının Kutuplara doğru küçülmesi
IV. Gölge boylarının Kutuplara doğru uzaması özelliklerinden hangileri gerçekleşmezdi?
A) Yalnız I B) II ve IV C) I ve III
D) Yalnız II E) III ve IV
14. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'nin özel konumun sonuçlarından değildir?
A) Türkiye'de en az yağışın Tuz Gölü ve çevresine düşmesi.
B) Iğdır Ovası'nın Doğu Anadolu Bölgesi'nde en yüksek kış sıcaklığına sahip olması.
C) İzmir limanının hinterlandının geniş olması
D) Güneşin batış süresinin en uzun Sinop'ta yaşanması
E) Karadeniz ve Akdeniz kıyılarının Ege kıyılarından çok yağış alması.
15. Yanda taralı olarak gösterilen alanların aynı boyutlardaki kağıtlara haritaları çizilecek olursa kaç numaralı bölgenin, harita ölçeğinin daha büyük olması beklenir?
A) I B) II C) III D) IV E)V
Cevap Anahtarı
1. C 2. E 3. E 4. B 5. D
6. A 7. D 8. C 9. D 10. D
11. D 12. A 13. D 14. D 15. E
1.
Yukarıdaki haritada verilen bölgelerin hangisinde nüfus yoğunluğu diğerlerinden fazladır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
2. Nüfusun yaş gruplarına göre dağılımı, ülkelerin gelişmişlik düzeyleri hakkında bilgiler verir.
Buna göre yaş gruplarına göre dağılımı yukarıdaki grafikteki gibi olan bir ülkenin, aşağıdaki hangi özelliğe sahip olduğu söylenemez?
A) Nüfusun önemli bir kesimi kırsal bölgede yaşamaktadır.
B) Genç nüfus oranı yüksektir.
C) Az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerden biridir.
D) Bağımlı nüfus oranı azdır.
E) Doğal nüfus artış hızı yüksektir.
3.
Yukarıdaki grafikte Türkiye'nin 1935, 1970 ve 1990 yıllarındaki nüfusunun ekonomik faaliyet kollarına dağılımı (%)'de olarak gösterilmiştir.
Bu dağılıma göre Türkiye ile ilgili olarak:
I. Tarımda çalışan nüfus miktarı azalmıştır.
II. Tarım alanları daralmıştır.
III. Tarım dışı ekonomik faaliyetler gelişmiştir.
IV. Enerji tüketimi artmıştır.
gibi özelliklerden hangileri söylenebilir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) II ve IV E) III ve IV
4. Bir bölgede yaşayan nüfusun bölge yüzölçümüne bölünmesiyle bölgenin aritmetik nüfus yoğunluğu, bölgede yaşayan nüfusun bölgedeki tarım alanlarına bölünmesiyle de bölgenin fizyolojik nüfus yoğunluğu elde edilir.
Aşağıdaki tabloda beş bölgenin aritmetik ve fizyolojik nüfus yoğunlukları verilmiştir.
Bölge
Aritmetik nüfus yoğunluğu
Fizyolojik nüfus yoğunluğu
I
64
80
II
97
101
III
100
170
IV
70
220
V
83
157
Yukarıdaki bilgilere göre hangi bölgede tarım alanlarının oranı en azdır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
5.
Ülke
Sanayi
Tarım
Hizmet
I
%22
%49
%29
II
%27
%39
%34
III
%35
%10
%55
Aktif nüfusunun sektörlere dağılışı verilen yukarıdaki ülkelerin gelişmişlik düzeylerinin fazladan aza doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
A) I-II-III B) III-II-I C) II-I-III
D) III-I-II E) II-III-I
6. Aşağıdaki Türkiye haritasında seyrek nüfuslu yerler gösterilmiştir.
Bu yerlerden hangisinin seyrek nüfuslu olması diğerlerinden farklı bir nedene dayanır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
7. Aşağıdakilerden hangisi bir ülkenin gelişmişlik düzeyi hakkında bilgi vermez?
A) Bebek ölüm oranı
B) Nüfus artış hızı
C) Sanayide çalışanların oranı
D) Nüfus yoğunluğu
E) Yaşam süresi
8. Aşağıdaki tabloda 1927-1990 yılları arasında Türkiye'deki kırsal ve kentsel nüfusun değişim oranları verilmiştir.
Bu grafikteki bilgilere dayanarak, aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılamaz?
A) Bütün yıllarda kırsal kesimdeki nüfus oranı kentsel nüfus oranından fazla olmuştur.
B) 1950 yılından sonra kırsal nüfus oranı sürekli azalırken kentsel nüfus oranı sürekli artmıştır.
C) Verilen yıllarda kentsel nüfus oranında % 100'den fazla artış olmuştur.
D) 1990 yılında nüfusun yarıdan fazlası kentsel alanlarda yaşamaktadır.
E) 1985 yılında kentsel ve kırsal nüfus birbirine yakındır.
9.
Yukarıda nüfusun yaş gruplarına göre dağılışını gösteren grafik aşağıdaki ülkelerden hangisine ait olabilir?
A) Mısır B) Türkiye C) İsveç
D) İran E) Hindistan
© NIBUBAI
10. Bursa, İstanbul, İzmit ve İzmir gibi kentlerde yapılan konut sayısı, ihtiyacın gerisinde kalmaktadır.
Aşağıdakilerden hangisi bu kentlerdeki konut azlığına yol açan bir etken değildir?
A) Çok fazla göç almaları
B) Nüfus artışının fazla olması
C) Konut yapılacak alanların az olması
D) Küçük ve ucuz konut yapımına öncelik verilmemesi
E) Konut yapım maliyetinin yüksek olması
11. İç göçte ülkenin toplam nüfusunda bir değişiklik ortaya çıkmaz sadece bölgelerin ve şehirlerin nüfuslarında artma yada azalma meydana gelir.
Aşağıdakilerden hangisi iç göçün sonuçlarından değildir?
A) Ülke genelinde nüfus dağılışında dengesizlik görülür.
B) Düzensiz kentleşme görülür.
C) Sanayi tesisleri kent içinde kalır.
D) Tarımsal üretim azalır.
E) Yatırımlar dengesiz dağılır.
12. Türkiye'de bazı kentlerde yıl içerisinde nüfus değişimi az olurken bazı kentlerde fazla olmaktadır.
Aşağıdaki kentlerden hangisinde yıl içindeki nüfus değişimi diğerlerinden daha azdır?
A) Muğla B) Antalya C) Zonguldak
D) İstanbul E) Bursa
13. Aşağıdaki kentlerin hangisi ekonomik etkinliklerinden dolayı mevsimlik göç almaz?
A) Adana B) Bursa C) Muğla
D) Sivas E) Antalya
14. Aşağıdakilerden hangisi köyden - kente göçü azaltacak etmenlerden biri olamaz?
A) Çiftçilere teşvik kredisi vermek.
B) Sağlık ve eğitim hizmetlerini kırsal alana gerektiği kadar yaymak.
C) Kentteki yaşamı çekilmez hale getirmek.
D) Modern tarımı yaygınlaştırmak.
E) Kırsal kesimlere küçük sanayi tesisleri yapmak
15. Bir bölgenin nüfus artışında doğal nüfus artışı ile birlikte bölge dışından gelen göçler de etkili olur.
Aşağıda verilen bölümlerin hangisinde nüfus artışı dışardan gelen göçlere bağlı değildir?
A) Doğu Karadeniz
B) Asıl Ege
C) Yukarı Sakarya
D) Çatalca-Kocaeli
E) Adana
16. Bir bölgede kırsal kesim konutlarında yapı malzemesi olarak kerpiç kullanımının yaygın olması, aşağıdakilerden hangisinin kesin göstergesidir?
A) Günlük sıcaklık farkının fazla olduğunun
B) Yağış rejiminin düzenli olduğunun
C) Yıllık yağış miktarının fazla olduğunun
D) Nüfus yoğunluğunun fazla olduğunun
E) Dağınık yerleşmelerin yaygın olduğunun
Cevap Anahtarı
1. D 2. A 3. E 4. D 5. B
6. C 7. D 8. A 9. C 10. C
11. D 12. C 13. D 14. C 15. A
16. A
Nüfus ve Yerleşme -II-
1. Gelişmiş ülkelerde nüfus dağılışı doğal koşullardan fazla etkilenmez.
Aşağıdaki nüfus piramitlerinden hangisinin ait olduğu ülkede, nüfus ve yerleşmelerin dağılışı doğal koşullardan en az etkilenmiştir?
2. I. Faal nüfus içinde sanayide çalışanların payının fazla olması
II. Ortalama yaşam süresinin kısa olması
III. Doğal nüfus artış hızının fazla olması
IV. Faal nüfusun yaş ortalamasının düşük olması
V. Bağımlılık oranının düşük olması
Yukarıdaki özelliklerden hangileri bir ülkenin genç nüfuslu olduğunun kanıtlarından değildir?
A) I ve II B) I ve V C) II ve III
D) III ve IV E) IV ve V
3.
Yukarıdaki grafikler bir ülkede 1975 ve 1995 yıllarında çalışan nüfusun sektörlere göre dağılış oranlarını göstermektedir. Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisine ulaşılamaz?
A) 1995 yılında çalışan nüfusun yarıya yakını tarım dışı sektörlerde çalışmaktadır.
B) 1975 yılında sanayide çalışan nüfusun toplam nüfus içindeki payı 1995 yılından daha azdır.
C) Hizmet sektöründe çalışanların payı 1995 yılında artmıştır.
D) 1975 yılında sanayide çalışanların oranı, 1995 yılında hizmet sektöründe çalışanların oranı ile aynıdır.
E) Tarımda çalışan insan sayısı 1995'de azalmıştır. Nibubai
4.
Bir ülkede çalışan nüfusun sektörlere dağılımı grafikteki gibidir.
Bu ülkeyle ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisi kesin olarak söylenemez?
A) Enerji tüketimi azdır.
B) İhracatında hammadde oranı fazladır.
C) Genç nüfus yapısına sahiptir.
D) Kentli nüfus oranı azdır.
E) Aritmetik nüfus yoğunluğu fazladır.
5. Marmara Bölgesi'nde nüfusun hızlı artmasında;
I. Doğum oranının yüksek olması
II. Dışardan göç alması
III. İş imkanlarının fazla olması
gibi özelliklerden hangileri etkili olmamıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
6.
%
Sanayi
Hizmet
Tarım
I
10
20
70
II
15
40
45
III
42
50
8
Yukarıda üç ayrı ülkenin çalışan nüfusunun sektörel dağılımı oran olarak verilmiştir.
Bu tabloya göre ülkelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) I. ülkede enerji tüketimi fazladır.
B) II. ülkede nüfusun dağılımı dengelidir.
C) III. ülkede işlenmiş madde ihracatı fazladır.
D) I. ülkenin tarımsal üretim miktarı diğerlerinden fazladır.
E) III. ülkede kırsal nüfus oranı fazladır.
7. Çeşitli nedenlerle köyden kente yapılan göçün ortaya çıkardığı pek çok sorun olmaktadır.
Aşağıdakilerden hangisi bu göçün sonuçlarından biri değildir?
A) Plansız kentleşmelerin oluşması
B) Kentlerde alt yapı ve konut sıkıntısının oluşması
C) Yatırımların dağılımında dengesizlik oluşması
D) Nüfus dağılımının dengesiz olması
E) Ülke nüfusunun hızla artması
8. Türkiye'de iç göçlerin belirli merkezlere yönelmesinin çeşitli nedenleri vardır. Bazı merkezler tarım, ticaret ve ulaşım gelişmesine bazı merkezler ise sanayi ve turizm yatırımlarına paralel olarak göç almaktadır. Aşağıdaki merkezlerden hangisine olan iç göçler daha çok turizm yatırımlarıyla ilgilidir?
A) Kahraman Maraş B) Malatya
C) Kayseri D) Alanya
E) Seydişehir
9. Türkiye'de iç göçlerin yönü daha çok doğudan batıya, kırsal yerleşmelerden kentsel yerleşmelere doğrudur.
İç göç hareketine daha çok erkek nüfusun katıldığı dikkate alınırsa aşağıdaki kentlerden hangisinde kadın nüfusun fazla olması beklenmez?
A) Giresun B) Kastamonu C) Sivas
D) Bursa E) Bingöl
10.
Yukarıdaki grafikte, Türkiye'de sayım yıllarına göre, nüfus artış hızının değişimi gösterilmiştir.
Grafikteki bilgiler dikkate alındığında, aşağıdakilerden hangisi hakkında bilgi edinilemez?
A) Nüfus artış hızının en fazla ve en az olduğu yıllar.
B) Nüfus miktarının en az ve en çok olduğu yıllar.
C) Nüfus artış hızının ortalaması
D) Nüfus artış hızının düşme gösterdiği yıllar.
E) Nüfus yoğunluğunun bölgelere dağılımı
11. Aşağıdakilerden hangisi gelişmiş ülkeleri geri kalmış ülkelerden ayıran genel özelliklerden değildir?
A) Kalkınma hızının yüksek olması
B) Ortalama yaşam süresinin uzun olması
C) Doğurganlık oranının fazla olması
D) Kişi başına düşen milli gelirin yüksek olması
E) İhracatında sanayi ürünlerinin fazla olması
12. Aşağıdaki grafik Türkiye'de bölgelere göre kır ve kent nüfusunun dağılımını göstermektedir.
Buna göre grafik ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Kentleşmenin en fazla olduğu bölge Marmara'dır.
B) İç Anadolu Bölgesi'ndeki kentleşme oranı Marmara bölgesine göre yaklaşık %50 daha azdır.
C) Kentsel nüfus miktarları arasındaki farkın en fazla olduğu bölgeler Marmara ve Doğu Anadolu'dur.
D) Toplam nüfus içinde Karadeniz Bölgesi'ndeki kırsal nüfus oranı, Akdeniz Bölgesi'nden fazladır.
E) Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki kentsel nüfus miktarı, İç Anadolu Bölgesi'ndeki kentsel nüfus miktarının yarısı kadardır.
13. Aritmetik nüfus yoğunluğu; kilometrekareye düşen kişi sayısını ifade etmektedir.
Yukarıda bir ülkenin beş farklı bölgesinin yüzölçümü oranları ve nüfus sayıları verilmiştir.
Hangi ülkenin aritmetik nüfus yoğunluğu diğerlerinden daha azdır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
14.
İnsanlar yerleşmek için sıcak yerlerde yüksek, soğuk yerlerde alçak alanları tercih eder.
Yukarıda numaralarla gösterilen yerlerden hangisinde yerleşme yüksek yerlerde daha yoğundur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Cevap Anahtarı
1. D 2. B 3. E 4. E 5. A
6. C 7. E 8. D 9. D 10. E
11. C 12. B 13. C 14. E
Deneme -I-
1. K noktasında öğlen vakti, L noktasından bir saat sonra yaşanmaktadır.
Buna göre K ve L noktalarıyla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi kesinlikle doğrudur?
A) K ve L noktaları Başlangıç meridyeni'nin batısındadır.
B) K ve L noktaları Ekvator'un kuzeyindedir.
C) K ve L noktaları aynı enlem üzerindedir.
D) K noktası, L noktasının batısındadır.
E) K noktası, L noktasının doğusundadır.
2. Aynı boylamda bulunan A ve B noktalarının Başlangıç meridyenine uzaklığının farklı olması aşağıda-kilerden hangisi ile açıklanabilir?
A) Eksen hareketi
B) Yörünge hareketi
C) Dünya'nın şekli
D) Her ikisinin doğuda yer alması
E) Yerel saatlerinin aynı olması
3. Dünya'nın şekline bağlı olarak enlem ve boylamların özellikleri ortaya çıkar.
Aşağıdakilerden hangisi Dünya'nın şekline bağlı olarak ortaya çıkmış bir özellik değildir?
A) İki boylam arasındaki mesafenin kutuplara doğru daralması
B) Paralel çaplarının kutuplardan Ekvator'a doğru büyümesi
C) Başlangıç meridyeninin İngiltere'den geçmesi
D) Sıcaklığın Ekvator'dan kutuplara doğru azalması
E) Enleme bağlı olarak güneş ışınlarının düşme açısının değişmesi nibubai
4.
Yukarıda verilen şehirlerin hangisinde yıl içinde görülecek gece-gündüz süresi arasındaki fark diğerlerinden daha fazladır?
A) Mersin B) Iğdır C) Sinop
D) İzmir E) Ankara
5. Aşağıdaki şekilde kuzey yarımkürede yer alan bazı merkezlerdeki kalıcı kar sınırları gösterilmiştir.
Buna göre, yukarıdaki şekle bakarak aşağıdaki yorumlardan hangisine ulaşılamaz?
A) Kalıcı karların alt sınırlarının kutuplara gidildikçe alçaldığına
B) Sıcaklığın enleme göre değiştiğine
C) Sıcaklığın yükseltiye göre değiştiğine
D) Sıcaklığın bazı yerlerde bakıya göre değişebileceğine
E) Sıcaklığın kara ve denizlerin dağılışına göre değişebileceğine
6. Yerden yükseldikçe hava sıcaklığı azalır.
Buna göre, yukarıdaki izohips haritasında işaretlenmiş olan A, C noktası arasındaki sıcaklık değişimini gösteren grafik aşağıdakilerden hangisi olabilir?
7. Termik ve dinamik nedenlerle oluşan sürekli basınç merkezleri arasında etkili olan rüzgarlara sürekli rüzgarlar denir.
Aşağıda verilen özelliklerden hangisi sürekli rüzgarlara ait değildir?
A) Alizeler tropikal kuşakta kıtaların doğusuna yağış getirirler.
B) Bir dağı aşarak alçalırken ısınıp sıcak ve kuru rüzgarlara dönüşürler.
C) Batı rüzgarları orta kuşakta kıtaların batısına bol yağış getirirler.
D) Ters alize rüzgarları 30° enlemlerinde çöllerin oluşumuna neden olurlar.
E) Okyanus akıntılarını başlatırlar.
8< Sabaha karşı görülen çiy, kırağı ve kırç yağışlarının öğlen vaktine doğru ortadan kalkması aşağıdakiler-den hangisi ile açıklanır?
A) Sıcaklık değerlerinin azalmasıyla
B) Bulutluluk oranının azalmasıyla
C) Sıcaklık arttıkça buharlaşmanın artmasıyla
D) Denize yakın yerlerin daha çok yağış almasıyla
E) Rüzgarın hızının gün içinde azalmasıyla
9. Karstik bölgelerde yeraltına sızan suların içindeki erimiş haldeki minerallerin bir mağara içinde çökelmesiyle sarkıtlar oluşur.
Buna göre, sarkıtların aşağıdaki yörelerden hangisinde görülmesi beklenmez?
A) Teke Yöresi B) Göller Yöresi
C) Menteşe Yöresi D) Iğdır Yöresi
E) Taşeli Platosu
10.
Yukarıdaki grafiklerde 1960 ve 1990 yıllarında Türk Hava Yollarının iç ve dış hatlarda taşıdığı yolcuların oransal dağılımı gösterilmiştir.
Grafiklerden faydalanarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) 1960 yılında taşınan yolcu sayısı 1990 yılında daha fazladır.
B) İç hatlarda taşınan yolcu sayısı sürekli azalmıştır.
C) İstanbul'a inen yolcu sayısı 1990 yılında daha fazladır.
D) İç hatlarda taşınan yolcuların payı azalmıştır.
E) Ankara-İstanbul arası iç hatlar en yoğundur.
11. Türkiye'deki ulaşım koşullan düşünüldüğünde aşağıdakilerden hangisi doğru bilgi olamaz?
A) Demiryolu ulaşımı, karayolu ulaşımına göre daha ekonomiktir.
B) Karayolları ile Türkiye'nin her yerine ulaşmak mümkündür.
C) Kara ve demir yoluna göre deniz ulaşımının yolcu ve yük taşıma kapasitesi daha fazladır.
D) En ekonomik ulaşım biçimi karayoludur.
E) Demiryolu ulaşımı ağır yük taşımacılığında açısından önemli bir yere sahiptir.
12. I. TaşkömürüZonguldak
II. OltutaşıErzurum
III. Krom Muğla
IV. DemirDivriği
Yukarda verilen madenlerden hangileri eşleştirildiği yerin dışında başka yörelerde de çıkartılır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) III ve IV
D) I, II ve IV E) II ve IV
13. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'de büyükbaş hayvancılığın yaygın olduğu yerlerin ortak özelliğidir?
A) Yer şekillerinin sade olması
B) Bozkır bitki örtüsünün yaygın olması
C) Kışların ılık geçmesi
D) Yazların yağışlı ve otlakların gür olması
E) Et tüketiminin fazla olması
14. Birbirinden uzak iki bölgede doğal bitki örtüsünün benzerlik göstermesi aşağıdakilerden hangisinin de benzer olduğunu kanıtlar?
A) Akarsu uzunluklarının
B) Ulaşım hizmetlerinin
C) Sıcaklık ve yağış rejimlerinin
D) Rüzgar yönlerinin
E) Yer şekillerindeki engebenin
15. Doğu Karadeniz Bölümü'nün kıyı kesiminde çay, fındık ve mısır, Akdeniz Bölgesi kıyı kesiminde turunçgiller, muz ve sebze tarımı yapılmaktadır.
Sözü edilen yerlerde tarım faaliyetlerinin birbirinden farklı olması aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?
A) Yer şekilleri
B) Dağların uzanış doğrultusu
C) Çiftçilerin tercih nedeni
D) İklim özellikleri
E) Doğal bitki örtüsü
Cevap Anahtarı
1. D 2. C 3. C 4. C 5. E
6. C 7. B 8. C 9. D 10. D
11. D 12. C 13. D 14. C 15. D
Deneme -II-
1. I. İthalatında (Dış alım) hammaddenin oranı yüksek olması
II. Uçak, otomobil ve gemi gibi ürünleri ihraç etmesi
III. Tarım ürünleri ihracatının fazla olması
IV. Fabrika kurmaya yarayan ürünleri ithal etmesi
Yukarıda bir ülkenin dış ticaretine ait özellikler verilmiştir. Verilenlerden hangileri o ülkenin gelişmiş bir ülke olduğunun kanıtı olamaz?
A) Yalnız I B) II ve III C) Yalnız II
D) I ve IV E) III ve IV
2. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde tarla tarımında birim alandan alınan ürün miktarının arttırılmasında sulama olanaklarının iyileştirilmesiyle birlikte;
I. Tohum ıslahı çalışmalarının yaygınlaştırılması
II. Ürüne göre gübre kullanımının yaygınlaştırılması,
III. Tarım arazisi yüzölçümünün genişletilmesi,
önlemlerinden hangilerinin etkili olması beklenemez?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
3. Bazı endüstri tesisleri hammaddeye yakın kurulur. Aşağıdakilerden hangisi buna örnek oluşturmaz?
A) Şeker fabrikaları
B) Konserve fabrikaları
C) Kağıt fabrikaları
D) Çay fabrikaları
E) Dokuma fabrikaları
4. Türkiye'deki tarımsal faaliyetler nedeniyle bazı yörelere mevsimlik göç olmaktadır.
Aşağıda' belirtilen yerlerden hangisinde tarım işlerinde çalışmak üzere mevsimlik göç daha fazladır?
A) Çatalca-Kocaeli Platosu
B) Karabük-Ereğli Havzası
C) Yukarı Sakarya Bölümü
D) Tokat-Amasya arası
E) Çukurova çevresi
5. Epirojenik olayların oluşmasında yer kabuğunun ağırla-şarak mantoya gömülmesi önemli bir etkendir. Akarsular da biriktirme yaparak o bölgenin ağırlaşarak alçalmasına ve deniz seviyesinde bir yükselmeye neden olur. Nil deltası, Missisipi deltası gibi.
Sadece akarsu biriktirmesine bağlı olarak, aşağıda kesitleri verilen vadilerin hangisinde deniz ilerlemesi (Transgresyon) görülmesi beklenir?
6.
Yalnızca Güneş ışınlarının düşme açısına bağlı kalıcı kar alt sınırlan verilmiş merkezler için aşağıda belirtilenlerden hangisine ulaşılamaz?
A) Merkezlerde aynı anda farklı mevsimler yaşanır.
B) Merkezlerin enlemleri farklıdır.
C) I. Merkezde en sıcak ay temmuzdur.
D) II. Merkez Ekvatora daha yakındır.
E) 21 Mart'da I. merkez sonbaharı yaşar.
7. Yandaki koordinat sisteminde işaretlenmiş numaralı alanlar karşılaştırıldığında aşağıdakilerden hangisi yanlış olur?
A) I'de Tan ve gurup süresi en kısadır.
B) I'de izdüşüm alanı en büyüktür.
C) II ve III de çizgisel hız aynıdır.
D) III'de 21 Haziran'da en uzun gündüz yaşanır.
E) I ve II de 21 Aralık'ta gölge boyları aynıdır.
8. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'nin matematik konumunun sonuçlarından değildir?
A) Karadeniz kıyılarında bağıl nemin yüksek olması
B) Akdeniz kıyılarında sıcaklık ortalamalarının yüksek olması
C) Doğuya gidildikçe Güneş'in daha erken batması
D) Akdeniz kıyılarında gece-gündüz süre farkının az olması
E) Karadeniz'de tuzluluğunun Akdeniz'den az olması
9. Ekvator'dan kutuplara gidildikçe
- İki meridyen arasındaki uzaklık azalır.
- Meridyenler arasındaki yayların dönüş hızı azalır.
- İki meridyen arasındaki zaman farkı eşit kalır.
Yukarıdaki açıklamaların temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Meridyen boylarının eşit olması
B) Yer ekseninin yörünge düzlemine eğik olması
C) Paralel dairelerinin her yerde boyların eşit olması
D) Dünyanın küre şeklinde olması
E) Ekvator ile yer ekseni arasındaki açının 90° olması
10. Eş yükselti eğrileriyle çizilmiş haritalarda iki eğri arasındaki yükselti farkı her yerde aynıdır.
Buna göre, yukarıdaki haritada eşyükselti eğrileri üzerinde verilen numaralanmış noktalarla İlgili olarak;
I. b ve c noktaları arasındaki yükselti farkı 75 m.dir.
II. a ve e noktalarının yükseltileri aynıdır.
III. d noktasının yükseltisi c den fazla a dan azdır. hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III
11. Ekvatoral iklim bölgelerinde yıl içinde en fazla yağış Mart ve Eylül aylarında düşmektedir.
Aşağıdakilerden hangisi bu durumun nedenini oluşturur?
A) Gece-gündüz sürelerinin eşitliği
B) Kara ve deniz arasındaki ısı farklılığının azalması
C) Isınmanın artması
D) Alize rüzgârlarının etkili olması
E) Sıcaklığın düşmesi
12.
Yukarıdaki şekilde gösterilen hava kütlesinin I numaralı konumdan II numaralı konuma geçebilmesi için,
I. Nem açığının azalması
II. Mutlak nem oranının azalması
III. Sıcaklığın artması
IV. Bağıl nem %100'ü aşması
gibi şartlardan hangilerinin oluşması gereklidir?
A) I ve II B) I ve IV C) III ve IV
D) II ve III E) I ve III
13.
Yukarıdaki Türkiye haritasında numaralandırılan yörelerin hangilerinde, Temmuz ayı sıcaklık ortalaması sırasıyla en yüksek ve en düşüktür?
A) I ve II B) I ve III C) IV ve V
D) III ve V E) III ve IV
14.
Yukarıdaki haritada taralı olarak gösterilen beş yöreden hangilerinde yerşekilleri diğerlerine göre daha sade bir yapıya sahiptir?
A) I ve II B) I ve III C) I ve IV
D) II ve IV E) IV ve V
Cevap Anahtarı
1. E 2. B 3. E 4. E 5. B
6. C 7. E 8. A 9. D 10. C
11. C 12. B 13. D 14. C
Deneme -III-
1. Dünya şekildeki konumda iken işaretli merkezler için yapılan yorumlardan hangisine ulaşılamaz?
(Merkezlerin Başlangıç Meridyenine uzaklıkları aynıdır.)
A) I. merkezde güneş en erken doğar, en geç batar.
B) II. merkezde yaşanan gündüz süresi IV. merkezdeki gece süresine eşittir.
C) II. merkezden I. merkeze doğru gölge boyu kısalır.
D) III. merkezde gündüz süresi 12 saattir.
E) V. merkezde gündüzler en kısadır.
2. Karadeniz Bölgesi'nin aşağıdaki özelliklerinden hangisi üzerinde yağış fazlalığının etkisi yoktur?
A) Heyelan olaylarına sıkça rastlanması
B) Nadas uygulanmasının az olması
C) Dağınık yerleşmenin yaygın olması
D) Orman yangınlarının az olması
E) Doğal liman oluşumunun az olması
3. Endüstrisi gelişmiş olan bir ülkede aşağıdakilerden hangisi görülmez?
A) Hammadde ithalatı fazladır.
B) İşlenmiş madde ihracatı fazladır.
C) Kişi başına düşen gelir fazladır.
D) Sanayide çalışanların oranı fazladır.
E) Doğal nüfus artış hızı fazladır.
4. Türkiye'de mera hayvancılığından besi hayvancılığına geçiş;
I. Tüketimin artması
II. İklim koşullarının üretimi olumsuz etkilemesi
III. Tarımda makine kullanımının artması
gibi faktörlerden hangileri nedeniyle zorunlu olmuştur?
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
D) I, II ve III E) Yalnız III
5.
Yukarıdaki grafikte bir tarım ürününün yıllara göre artış
oranı grafiği verilmiştir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?
A) Üretimin en fazla olduğu yıl 2000'dir.
B) Artış oranının en düşük olduğu yıl 1997'dir.
C) Üretimdeki en büyük artış oranı 1998'de görülmüştür.
D) Üretimin en düşük olduğu yıl 1997'dir.
E) 1996,1999 ve 2000 yıllarındaki artış oranı aynıdır.
6. Aşağıdaki yer şekillerinden hangisini oluşturan dış kuvvet Türkiye'de en az etkilidir?
7. Göçme depremleri; yer altındaki erimeler sonucunda oluşmuş mağaraların tavan kısımlarının çökmesiyle oluşur.
Aşağıdaki bölümlerden hangisinde bu tür deprem olma olasılığı en fazladır?
A) Orta Karadeniz Bölümü
B) Kars-Erzurum Bölümü
C) Çatalca-Kocaeli Bölümü
D) Antalya Bölümü
E) Asıl Ege Bölümü
8. Yer şekilleri engebeli olan yörelerde tarımda makineleşme oranı azdır.
Yukarıdaki Türkiye haritasında verilen merkezlerden hangisinde makineleşmenin azlığı yukarıdaki nedene bağlanamaz?
A) I B) II C) III D) IV E) V
9. Kışın donup yazın bataklık haline gelen topraklar üzerinde yetişen, kısa boylu kurakçıl çalılardan ve yosunlardan oluşan Tundra bitki örtüsü aşağıdaki haritada taralı alanlardan hangilerinde görülür?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
D) I ve IV E) II ve V
10. Yanda, yıl boyunca ekvatoral bölgede etkili olan yağış şekli verilmiştir.
Türkiye'de bu yağış şeklinin en fazla görüldüğü bölge aşağıda-kilerden hangisidir?
A) Marmara B) Güneydoğu Anadolu
C) Karadeniz D) İç Anadolu
E) Ege
11.
Gerçek alan her türlü engebenin hesaplanması ile elde edilen, izdüşüm alan ise yerşekillerinin düzlemde meydana getirdikleri alandır.
Buna göre yukarıda verilen izohips haritasında işaretlenen noktalardan hangisinin profilinde gerçek alan ile izdüşüm alan arasındaki fark en azdır?
A)A-A' B)B-B' C)C-C
D) D-D' E) E-E'
12.
Yukarıdaki grafikte beş ülkenin enlem ve boylam farkları verilmiştir.
Gece-gündüz süreleri arasındaki fark enlemle, yerel saat farkları ise boylamla ilgilidir.
Buna göre hangi ülkede gece-gündüz süreleri arasındaki fark fazla, yerel saat farkı daha azdır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
13. Dünyanın şekli, "Geoid" değil de, tam daire olsaydı;
I. Çizgisel hızın kutuplara doğru azalması
II. Yerçekiminin Ekvatora doğru azalması
III. Paralel çaplarının Kutuplara doğru küçülmesi
IV. Gölge boylarının Kutuplara doğru uzaması özelliklerinden hangileri gerçekleşmezdi?
A) Yalnız I B) II ve IV C) I ve III
D) Yalnız II E) III ve IV
14. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'nin özel konumun sonuçlarından değildir?
A) Türkiye'de en az yağışın Tuz Gölü ve çevresine düşmesi.
B) Iğdır Ovası'nın Doğu Anadolu Bölgesi'nde en yüksek kış sıcaklığına sahip olması.
C) İzmir limanının hinterlandının geniş olması
D) Güneşin batış süresinin en uzun Sinop'ta yaşanması
E) Karadeniz ve Akdeniz kıyılarının Ege kıyılarından çok yağış alması.
15. Yanda taralı olarak gösterilen alanların aynı boyutlardaki kağıtlara haritaları çizilecek olursa kaç numaralı bölgenin, harita ölçeğinin daha büyük olması beklenir?
A) I B) II C) III D) IV E)V
Cevap Anahtarı
1. C 2. E 3. E 4. B 5. D
6. A 7. D 8. C 9. D 10. D
11. D 12. A 13. D 14. D 15. E
*
